| |
Giriþ: Saðlýðýn korunmasý ve geliþtirilmesindeki en önemli yöntemlerden birisi saðlýk eðitimidir. Saðlýk eðitimi, önemli ama zorlu ve zaman alýcý bir hemþirelik müdahalesidir. Dünya Saðlýk Örgütü hemþirelik meslek grubunun birinci basamak saðlýk hizmetlerine büyük katkýsýna iþaret ederek hemþirelik eðitim programlarýnda birinci basamak saðlýk hizmetlerine yer verilmesine vurgu yapmýþtýr. Bu baðlamda hemþirelik öðrencilerinin, birinci basamak saðlýk hizmetlerine katkýsý olarak deðerlendirilen saðlýk eðitim tercihlerinin belirlenmesinin önemli olduðu düþünülmektedir. Amaç: Bu araþtýrma son sýnýf hemþirelik öðrencilerinin alanda saðlýk eðitim tercihlerini tanýmlamak amacýyla yapýldý. Kapsam: 2016-2017 eðitim-öðretim yýlý bahar yarýyýlýnda, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Saðlýk Yüksek Okulu Hemþirelik Bölümünde eðitim görmüþ olan 112 son sýnýf öðrencisinin Halk Saðlýðý Hemþireliði dersi kapsamýnda verdikleri saðlýk eðitimlerini içeren raporlar oluþturdu. Öðrencilerin bir dönem boyunca saðlýk eðitimi vermeleri ve verdikleri eðitimleri rapor haline getirerek dönem sonunda araþtýrmacýlara teslim etmeleri istendi. Saðlýk eðitimlerinde yer, zaman, konu, hedef kitle ve eðitim süresi hakkýnda hiçbir kýsýtlama yapýlmadý. Saðlýk eðitim tercihleri tamamen öðrencilerin kendilerine býrakýldý. Sýnýrlýklar: Gerçekleþtirilen eðitimlere yönelik veriler öðrencilerin kendi beyanlarýna dayandýrýlmaktadýr. Yöntem: Doküman incelemesi olan bu araþtýrmada 2016-2017 Eðitim Öðretim yýlýnda Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Hemþirelik Bölümünden mezun 112 öðrencinin saðlýk eðitim raporlarý deðerlendirildi. Öðrencileren Halk Saðlýðý Hemþireliði dersi kapsamýnda bir dönem boyunca yaptýklarý bütün eðitimleri kapsayan bir rapor hazýrlamalarý istendi. Öðrencilere eðitim konularýna, eðitim yöntemine, eðitim yapacaklarý yere, zamana, süreye ve hedef kitlelerine kendilerinin karar vermesi istendi. Dönem sonunda saðlýk eðitim raporlarý öðrencilerden toplandý ve dosyalandý. Dosyalanan bu raporlarda; eðitimin kime, nerede, hangi sürede, hangi konuda ve hangi yöntemle yapýldýðý sorularýna yanýt arandý. Her bir rapora bir numara verilerek belirlenen sorular doðrultusunda bilgisayar ortamýna aktarýldý. Elde edilen veriler SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 19 programý kullanýlarak analiz edildi. Verilerin deðerlendirilmesinde tanýmlayýcý istatistiksel yöntemler (sayý, yüzde) kullanýldý. Bulgular: Öðrencilerin saðlýk eðitim raporlarý doðrultusunda toplamda 2573 kiþiye, 1413 eðitim verdikleri belirlendi. Öðrencilerin eðitimleri ortalama 16,85±0,25 dakikada ve 3-60 dakika aralýðýnda yaptýklarý belirlendi. Öðrencilerin verdikleri eðitimlerin %87,7’sinin (n=1239) bireysel, %12,3’ünün (n=173) ise grup eðitimi þeklinde gerçekleþtirildiði saptandý. Öðrencilerin eðitimlerini raporlar doðrultusunda aile bireylerine (%19), akrabalarýna (%16,9), yetiþkin kadýnlara (%16,4), arkadaþlarýna (%12,3), çocuklara (%7,2), yaþlý bireylere (%5), gebelere (%3,5), komþulara (%3,5), yetiþkin erkeklere (%3,3), yetiþkin kadýn ve erkeklere (%2.8), yaþlý kadýn ve erkelere (%2), adölesan kadýn ve erkeklere (%1.1) ve %1’in altýndaki oranlarla çocuk, hasta ve adölesan erkeklere yaptýklarý belirlendi. Öðrencilerin eðitimlerini yaygýn olarak %45,3’ünün ev ortamýnda, %17’sinin telefonda, %9,1’inin huzurevinde, %5,5’inin ilk ve ortaokulda, %3,5’i kreþte ve azalan oranlarda köyde, spor salonunda, iþyerinde, gençlik merkezinde ve internette eðitim verdikleri saptandý. Öðrencilerin yaygýn olarak %16,7’sinin erken taný ve taramalar, %10,8’inin bireysel hijyen, %9,6’sýnýn kronik hastalýklar, %9,4’ünün saðlýklý ve dengeli beslenme, %8,6’sýnýn bebek ve çocuk bakýmý, %6,9’unun üreme saðlýðý, %6,6’sýnýn madde baðýmlýlýðý, %4.3’ünün gebelik, %2.5’inin þiddet konularýnda eðitim verdikleri belirlendi. Öðrencilerin bu konularýn yaný sýra düþük oranlarda akýlcý ilaç kullanýmý, doðal afetler, otizm, ev kazalarý, iþ saðlýðý, çevre saðlýðý, bulaþýcý hastalýklar, temel ilk yardým, lohusalýk, anemi, stresle baþ etme, anemi, saðlýklý yaþlanma, menopoz, egzersiz ve benzeri birçok konuda eðitim verdikleri saptandý.
Sonuç: Ýncelenen öðrenci raporlarý doðrultusunda son sýnýf hemþirelik öðrencilerinin eðitim olarak bireysel eðitim yöntemini; eðitim verilecek grup olarak aile bireylerini, eðitim yeri olarak ev ortamýný; saðlýk eðitim konusu olarak ise erken taný konularýný tercih ettikleri saptandý
Anahtar Kelimeler: hemþirelik öðrencisi, saðlýk eðitimi, tercih, alan
|
