|
Giriş: Sağlığın korunması ve geliştirilmesindeki en önemli yöntemlerden birisi sağlık eğitimidir. Sağlık eğitimi, önemli ama zorlu ve zaman alıcı bir hemşirelik müdahalesidir. Dünya Sağlık Örgütü hemşirelik meslek grubunun birinci basamak sağlık hizmetlerine büyük katkısına işaret ederek hemşirelik eğitim programlarında birinci basamak sağlık hizmetlerine yer verilmesine vurgu yapmıştır. Bu bağlamda hemşirelik öğrencilerinin, birinci basamak sağlık hizmetlerine katkısı olarak değerlendirilen sağlık eğitim tercihlerinin belirlenmesinin önemli olduğu düşünülmektedir. Amaç: Bu araştırma son sınıf hemşirelik öğrencilerinin alanda sağlık eğitim tercihlerini tanımlamak amacıyla yapıldı. Kapsam: 2016-2017 eğitim-öğretim yılı bahar yarıyılında, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sağlık Yüksek Okulu Hemşirelik Bölümünde eğitim görmüş olan 112 son sınıf öğrencisinin Halk Sağlığı Hemşireliği dersi kapsamında verdikleri sağlık eğitimlerini içeren raporlar oluşturdu. Öğrencilerin bir dönem boyunca sağlık eğitimi vermeleri ve verdikleri eğitimleri rapor haline getirerek dönem sonunda araştırmacılara teslim etmeleri istendi. Sağlık eğitimlerinde yer, zaman, konu, hedef kitle ve eğitim süresi hakkında hiçbir kısıtlama yapılmadı. Sağlık eğitim tercihleri tamamen öğrencilerin kendilerine bırakıldı. Sınırlıklar: Gerçekleştirilen eğitimlere yönelik veriler öğrencilerin kendi beyanlarına dayandırılmaktadır. Yöntem: Doküman incelemesi olan bu araştırmada 2016-2017 Eğitim Öğretim yılında Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Hemşirelik Bölümünden mezun 112 öğrencinin sağlık eğitim raporları değerlendirildi. Öğrencileren Halk Sağlığı Hemşireliği dersi kapsamında bir dönem boyunca yaptıkları bütün eğitimleri kapsayan bir rapor hazırlamaları istendi. Öğrencilere eğitim konularına, eğitim yöntemine, eğitim yapacakları yere, zamana, süreye ve hedef kitlelerine kendilerinin karar vermesi istendi. Dönem sonunda sağlık eğitim raporları öğrencilerden toplandı ve dosyalandı. Dosyalanan bu raporlarda; eğitimin kime, nerede, hangi sürede, hangi konuda ve hangi yöntemle yapıldığı sorularına yanıt arandı. Her bir rapora bir numara verilerek belirlenen sorular doğrultusunda bilgisayar ortamına aktarıldı. Elde edilen veriler SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 19 programı kullanılarak analiz edildi. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiksel yöntemler (sayı, yüzde) kullanıldı. Bulgular: Öğrencilerin sağlık eğitim raporları doğrultusunda toplamda 2573 kişiye, 1413 eğitim verdikleri belirlendi. Öğrencilerin eğitimleri ortalama 16,85±0,25 dakikada ve 3-60 dakika aralığında yaptıkları belirlendi. Öğrencilerin verdikleri eğitimlerin %87,7’sinin (n=1239) bireysel, %12,3’ünün (n=173) ise grup eğitimi şeklinde gerçekleştirildiği saptandı. Öğrencilerin eğitimlerini raporlar doğrultusunda aile bireylerine (%19), akrabalarına (%16,9), yetişkin kadınlara (%16,4), arkadaşlarına (%12,3), çocuklara (%7,2), yaşlı bireylere (%5), gebelere (%3,5), komşulara (%3,5), yetişkin erkeklere (%3,3), yetişkin kadın ve erkeklere (%2.8), yaşlı kadın ve erkelere (%2), adölesan kadın ve erkeklere (%1.1) ve %1’in altındaki oranlarla çocuk, hasta ve adölesan erkeklere yaptıkları belirlendi. Öğrencilerin eğitimlerini yaygın olarak %45,3’ünün ev ortamında, %17’sinin telefonda, %9,1’inin huzurevinde, %5,5’inin ilk ve ortaokulda, %3,5’i kreşte ve azalan oranlarda köyde, spor salonunda, işyerinde, gençlik merkezinde ve internette eğitim verdikleri saptandı. Öğrencilerin yaygın olarak %16,7’sinin erken tanı ve taramalar, %10,8’inin bireysel hijyen, %9,6’sının kronik hastalıklar, %9,4’ünün sağlıklı ve dengeli beslenme, %8,6’sının bebek ve çocuk bakımı, %6,9’unun üreme sağlığı, %6,6’sının madde bağımlılığı, %4.3’ünün gebelik, %2.5’inin şiddet konularında eğitim verdikleri belirlendi. Öğrencilerin bu konuların yanı sıra düşük oranlarda akılcı ilaç kullanımı, doğal afetler, otizm, ev kazaları, iş sağlığı, çevre sağlığı, bulaşıcı hastalıklar, temel ilk yardım, lohusalık, anemi, stresle baş etme, anemi, sağlıklı yaşlanma, menopoz, egzersiz ve benzeri birçok konuda eğitim verdikleri saptandı.
Sonuç: İncelenen öğrenci raporları doğrultusunda son sınıf hemşirelik öğrencilerinin eğitim olarak bireysel eğitim yöntemini; eğitim verilecek grup olarak aile bireylerini, eğitim yeri olarak ev ortamını; sağlık eğitim konusu olarak ise erken tanı konularını tercih ettikleri saptandı
Anahtar Kelimeler: hemşirelik öğrencisi, sağlık eğitimi, tercih, alan
|