Glutatyon (γ-L-glutamil-L-cysteinil-glisin) hücrede sentezlenen bir antioksidandýr. Glutatyon, kantitatif olarak en önemli intraselüler antioksidan olarak peroksidaz reaksiyonlarýnýn substratýdýr ve reaktif oksijen türlerinin major yakalayýcýsýdýr. Ýmmün hücreler olan lenfositler, reaktif oksijen radikallerine karþý hassasdýrlar. Bu nedenle yüksek düzey glutatyon içermektedirler. Orta düzey bir azalma bile lenfosit fonksiyonunda ciddi sorunlara yol açmaktadýr. Oksjen ve karbondioksit deðiþiminin gerçekleþtiði akciðerin epitelyal hücreler arasý sývýda da bulunmaktadýr. Akut respiratuvar distress sendromlu hastalarýn solunum yollarýnda yer alan epitelyal hücrelerde belirgin glutatyon eksikliði görülmektedir. Ýntravenöz glutatyon öncülü N-asetil sistein verilen hastalarda artmýþ oksijen taþýnmasý, pulmoner ödemde azalma görülmüþtür. Bu çalýþmada hücre kültürü ortamýnda farklý dozlarda redükte glutatyon uygulamasýnýn insan monositer hücre serisi THP-1 hücre canlýlýðýna etkisi Klebsiella pneumoniae (KP) lipopolisakkarit (LPS) varlýðýnda MTT yöntemi ile deðerlendirilmiþtir. Redükte glutatyon ortama 0.1, 0.5, 1 µg/ml olacak þekilde 24 st eklenmiþ ve koruyucu etkisi deðerlendirilmiþtir. Ýmmun hücrelerdeki otofaji düzeyini belirlemek için ATG14 protein seviyesi ELISA yöntemi ile araþtýrýlmýþtýr. KP LPS uygulamasý 24 st uygulamasý sonrasý hücrelerde hücre sayýsýnda % 28 azalma olmuþtur (p<0.01). KP LPS uyarýmý hücrelerde ATG14 düzeyini arttýrarak otofajiyi tetiklemiþtir (p<0.01). Redükte glutatyon uygulamasý en düþük dozdan itibaren immün hücrelerdeki otofajiyi azaltmýþtýr. Glutatyon eksikliði, pek çok solunumsal hastalýklarda ve enfeksiyonlarda azalmaktadýr. Redükte glutatyon uygulamasýnýn immün hücrelerin canlýlýðýnýn korunmasýnda, yaþlanmasýnda koruyucu olacaðý görülmektedir. Özellikle COVID-19 hastalarýnda glutatyon eksikliðinin daha þiddetli klinik belirtiler ile iliþkilendirilmiþtir. Daha yüksek glutatyon bazal seviyesine sahip COVID-19’lu hastalarda azalmýþ reaktif oksijen türleri ve hastalýk süresinin daha kýsa olduðu görülmüþtür. Azalmýþ glutatyon ise artmýþ oksidatif stres ve daha þiddetli semptomlar ile iliþkilendirilmiþtir. Bu kapsamda redükte glutatyon tedavisinin enfeksiyöz ve enflamatuvar süreçlerde tedavide yer alabilecek potansiyel özellikleri bulunmaktadýr.
Anahtar Kelimeler: Glutatyon, enfeksiyon, otofaji, ATG14, immun cevap
|
