Aralýk 2019'dan bu yana, yeni tip koronavirüsün neden olduðu aðýr bir zatürrenin Çin'de ortaya çýkmasý ile birlikte tüm ülkelerde önlemler alýnmaya baþlanmýþ ve üç ay sonra pandemi olarak kabul edilen bu enfeksiyon, 2019 koronavirüs hastalýðý (COVID-19) adýný almýþtýr. COVID-19 salgýný sosyal ve ekonomik açýdan olduðu kadar saðlýkla ilgili de geniþ kapsamlý sonuçlara neden olmuþtur. Bu saðlýk problemlerine yol açan sebepler arasýnda özellikle salgýný kontrol altýna almayý amaçlayan “karantina” uygulamasý sonucunda evlerinde kalmak zorunda olan adolesan dönemdeki çocuklarýn ve ergenlerin yeme alýþkanlýklarýnýn, yaþam tarzlarýnýn deðiþmesi yer almaktadýr. Bu derlemenin amacý COVID-19 sýrasýnda alýnan önlemlerin ve deðiþen yaþam tarzlarýnýn adolesanlarda beslenme alýþkanlýklarýna yönelik etkisini araþtýrmaktýr. Benzer konuda yapýlmýþ birincil araþtýrmalardan ortaya çýkan ikincil veriler çalýþmanýn veri kaynaðýný oluþturmuþtur. Bu veriler; COVID-19, adolesan dönem, obezite, fiziksel inaktivite, stres, uyku bozukluðu, yaþam tarzý deðiþiklikleri gibi anahtar kelimeler kullanýlarak elektronik bilimsel veri tabanlarýnda yapýlan taramalar sonucunda elde edilmiþtir. COVID-19’un pandemi olarak adlandýrýlmasý ile birlikte alýnan karantina önlemleri birçok günlük aktivitenin kesintiye uðramasýna neden olmuþtur. Bu süreçte Dünya Saðlýk Örgütü (WHO) hastalýðýn önlenmesinde ve tedavisinde yardýmcý olabilecek beslenme ve fiziksel aktivite konularýnda bildiriler hazýrlamýþtýr. Yetiþkinliðe geçiþte önemli bir basamak olan adolesan dönem ise karantina sürecinde yaþam tarzý alýþkanlýklarýnýn en çok deðiþtiði grupta yer almaktadýr. Bu nedenle mevcut salgýnýn etkileri göz önünde bulundurulduðunda sosyal izolasyonun ergen saðlýðý üzerine etkilerini inceleyen araþtýrmalarýn yapýlmasý gerekmektedir. Yapýlacak olan araþtýrmalar ile adolesan dönemde deðiþen beslenme alýþkanlýklarýna yönelik saðlýk politikalarý geliþtirilebilecek; COVID-19 pandemisinden alýnan yaþam tarzý dersleri gelecekteki tüm nüfusu olasý salgýnlara ve saðlýk problemlerine karþý hazýrlayacaktýr.
Anahtar Kelimeler: COVID-19, Koronavirüs, Adolesan, Ergen, Beslenme, Obezite
|
