Dünya Saðlýk Örgütü (DSÖ), obeziteyi geliþmiþ ve geliþmekte olan ülkeleri tehdit eden ve en çok ihmal edilen halk saðlýðý sorunlarýndan biri olarak tanýmlamaktadýr. Obezitenin sýklýkla çocukluktan yetiþkinliðe kadar izlenebildiði ve çocukluk çaðý obezitesinin çeþitli hastalýklar ile iliþkilendirildiði bilinmektedir. Çocukluk çaðý obezitesi, yalnýzca geliþmiþ ülkelerde deðil, ülkemizinde içerisinde yer aldýðý geliþmekte olan ülkelerde her geçen gün artýþ gösteren bir saðlýk problemidir. Çocukluk çaðý obezitesine sahip çocuklarýn yüksek oranda yetiþkin obez olma riski taþýdýðý bilinmekte olup bu durumun pandemi süreci ile birlikte arttýðý gösterilmiþtir. Obezite ve çocukluk çaðý obezitesinin özellikle hipertansiyon, yüksek kolesterol, astým, uyku bozukluklarý, tip 2 diyabet gibi birçok saðlýk problemine neden olmaktadýr. Çocukluk dönemi, yaþam boyu beslenme alýþkanlýklarýnýn oluþtuðu zamandýr. Bu nedenle obeziteyi, besin alýmýný ve enerji metabolizmasýný düzenleyen temel mekanizmalarý anlamak, obeziteyi önlemek ve uzun dönem saðlýklý yaþam için önemlidir. Yað dokusu ve vücuttaki diðer sistemler arasýndaki iletiþim, adipokinler aracýlýðýyla gerçekleþtirilir. Adipokinler enerji homeostazýný kontrol eder ve metabolik, endokrin ve immünolojik süreçlerde yer alýr. Adipositlerin hormon baðlayýcý bir protein olan leptin salgýladýðý gösterilmiþtir. Leptin, 16 kDa uzunluða sahiptir ve 146 amino asitten oluþur. Leptinin ana fizyolojik rolü, merkezi sinir sistemini enerji depolarýnýn bolluðu ve mevcudiyeti hakkýnda bilgilendirmek ve depolanmýþ enerji tüketimini teþvik etmek için gýda alýmýný sýnýrlandýrmaktýr. Leptin hormon eksikliði ya da bu hormona direnç durumunda obezite meydana gelmektedir. Sonuç olarak; çocukluk çaðý obezitesi ve leptin arasýndaki iliþkinin araþtýrýlmasý erken yaþta obezite geliþimini önlemek ve daha saðlýklý nesiller yetiþtirme noktasýnda üzerinde çalýþýlmasý gereken önemli bir konudur.
Anahtar Kelimeler: Çocuk, obezite, adipokin, leptin
|
