Giriş: Metabolik Disfonksiyon İlişkili Yağlı Karaciğer Hastalığı (MAFLD), hepatik steatozdan siroza kadar değişen yaygın bir kronik karaciğer hastalığıdır. MAFLD yetişkin nüfusun yaklaşık dörtte birini etkilemekte ve yaşam tarzı değişiklikleri ile dünya çapında yaygınlığının arttığı düşünülmektedir. Farklı diyet bileşenlerinin MAFLD’ın ilerlemesini ve gelişimini etkilediği bildirilmiştir. Bu nedenle, MAFLD önlenmesi ve tedavisinde beslenmenin rolü kapsamlı bir şekilde incelenmektedir. Yağlı karaciğer hastalığında sıklıkla görülen oksidatif stresin azaltılması için beslenme tedavisine antioksidan besin ve besin bileşenlerinin eklenmesi de potansiyel bir tedavi yaklaşımı olmaya başlamıştır. Bu bileşenlerden biri de polifenollerdir. Bu çalışmada polifenollerin karaciğer yağlanmasının önlenmesi ya da tedavisi üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Gereç- Yöntem: Bu derleme için PubMed, ScienceDirect ve Oxford Academic arama motorları kullanılmıştır. Arama motorlarında beraber veya ayrı olarak “MAFLD”, “polifenol”, “karaciğer”, “beslenme” kelimeleri ile araştırma yapılmıştır. Bulgular: Yapılan araştırmalarda polifenollerin çeşitli etkilerle MAFLD hastalarında olumlu etkiler gösterdiği belirlenmiştir. Polifenollerin AMP-aktive edici protein kinazı uyarıp karaciğerdeki de novo lipogenez yolunu düzenlediği; hepatosit hasarı ve lipit peroksidasyonunu azalttığı; hepatik gen ekspresyonunu değiştirerek steatozu azalttığı, NADPH oksidaz enzimini aşağı regülasyonu ile endotel fonksiyonu iyileştirdiği; hepatik transaminaz düzeylerinin sonografik bulgularında iyileşme sağladığı; serum kolesterol ve trigliserit düzeylerini düşürdüğü; lipit peroksidasyon ürünlerini azalttığı; hepatik proinflamatuar sitokin üretimini azalttığı; apoptoz ve inflamasyon belirteçlerinde anlamlı iyileşme sağladığı saptanmıştır. Sonuç: Besinlerde doğal olarak bulunan çeşitli polifenol bileşiklerinin farklı metabolik yolakları doğrudan ya da dolaylı olarak etkileyerek MAFLD önlenmesi ve/veya tedavisinde rol oynadığı belirlenmiştir. Polifenoller tüm bu etkilerle MAFLD hastalarının tüketebileceği bir alternatif olarak düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: polifenol, MAFLD, beslenme
|
