Giriþ: Metabolik Disfonksiyon Ýliþkili Yaðlý Karaciðer Hastalýðý (MAFLD), hepatik steatozdan siroza kadar deðiþen yaygýn bir kronik karaciðer hastalýðýdýr. MAFLD yetiþkin nüfusun yaklaþýk dörtte birini etkilemekte ve yaþam tarzý deðiþiklikleri ile dünya çapýnda yaygýnlýðýnýn arttýðý düþünülmektedir. Farklý diyet bileþenlerinin MAFLD’ýn ilerlemesini ve geliþimini etkilediði bildirilmiþtir. Bu nedenle, MAFLD önlenmesi ve tedavisinde beslenmenin rolü kapsamlý bir þekilde incelenmektedir. Yaðlý karaciðer hastalýðýnda sýklýkla görülen oksidatif stresin azaltýlmasý için beslenme tedavisine antioksidan besin ve besin bileþenlerinin eklenmesi de potansiyel bir tedavi yaklaþýmý olmaya baþlamýþtýr. Bu bileþenlerden biri de polifenollerdir. Bu çalýþmada polifenollerin karaciðer yaðlanmasýnýn önlenmesi ya da tedavisi üzerindeki etkileri araþtýrýlmýþtýr. Gereç- Yöntem: Bu derleme için PubMed, ScienceDirect ve Oxford Academic arama motorlarý kullanýlmýþtýr. Arama motorlarýnda beraber veya ayrý olarak “MAFLD”, “polifenol”, “karaciðer”, “beslenme” kelimeleri ile araþtýrma yapýlmýþtýr. Bulgular: Yapýlan araþtýrmalarda polifenollerin çeþitli etkilerle MAFLD hastalarýnda olumlu etkiler gösterdiði belirlenmiþtir. Polifenollerin AMP-aktive edici protein kinazý uyarýp karaciðerdeki de novo lipogenez yolunu düzenlediði; hepatosit hasarý ve lipit peroksidasyonunu azalttýðý; hepatik gen ekspresyonunu deðiþtirerek steatozu azalttýðý, NADPH oksidaz enzimini aþaðý regülasyonu ile endotel fonksiyonu iyileþtirdiði; hepatik transaminaz düzeylerinin sonografik bulgularýnda iyileþme saðladýðý; serum kolesterol ve trigliserit düzeylerini düþürdüðü; lipit peroksidasyon ürünlerini azalttýðý; hepatik proinflamatuar sitokin üretimini azalttýðý; apoptoz ve inflamasyon belirteçlerinde anlamlý iyileþme saðladýðý saptanmýþtýr. Sonuç: Besinlerde doðal olarak bulunan çeþitli polifenol bileþiklerinin farklý metabolik yolaklarý doðrudan ya da dolaylý olarak etkileyerek MAFLD önlenmesi ve/veya tedavisinde rol oynadýðý belirlenmiþtir. Polifenoller tüm bu etkilerle MAFLD hastalarýnýn tüketebileceði bir alternatif olarak düþünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: polifenol, MAFLD, beslenme
|
