Sosyal hizmet; birey, aile, grup ve toplumların sorunlarını gündeme alarak yaşamsal kalitelerini en iyi pozisyona getirmeyi amaç edinen, bunu da müracaatçıların benliklerini bulmasına imkân sağlayan, güçlü yanlarını ortaya çıkarmayı hedefleyen, problemler karşısında kendi içsel mekanizmalarını etkili bir şekilde, kendi kaderini tayin haklarına saygı göstererek öğreten bir bilim ve meslektir. Sosyal hizmet müdahalesi, belirli kuramlarla birlikte şekil almakta ve bu yönüyle diğer destek ve yardım mekanizmalarından farklı olduğu bilinmektedir. Profesyonel yürütülen sosyal hizmet müdahalesinde kullanılan yaklaşımlardan biri de çözüm odaklı yaklaşımdır. Denetimli serbestlik de yükümlülerin iyileştirilmesini içeren hem infaz hem de sosyal hizmet uygulamalarını içeren ceza adalet sistemidir. Bu çalışmanın konusu, çözüm odaklı yaklaşım temelli sosyal hizmet müdahalesinin denetimli serbestlik sürecinde kullanımına ilişkin teknikler ile uygulanması sürecini aktarmak ve Türkiye’de uygulanabilirliğine ilişkin öneriler sunmaktır. Bu çerçevede denetimli serbestlik yükümlüleri için çözüm odaklı yaklaşım temelli sosyal hizmet müdahalesi hakkında literatür ve yapılan araştırmalar incelenmiştir. Denetimli serbestlik sürecinde uygulanan çözüm odaklı yaklaşım temelli sosyal hizmet müdahalesi bireysel uygulamalarla yürütülmektedir. Çözüm odaklı yaklaşımın temel amacı, müracaatçıların sorunlarını anlaması ve analiz etmesi için "sorun üzerinde konuşmaktan" "çözüm üzerinde konuşmaya" doğru yönlendirmek, olabildiğince hızlı şekilde olası çözümlere odaklanmasını sağlamaktır. Çözüm odaklı yaklaşımda görüşme süresince sorun gittikçe azalan bir rol oynar; hatta fark edilmeme derecesine bile gelebilir. Bunun yerine, tüm dikkat bir çözüm önerisinin geliştirilmesine ve bunu başarmak için gerekli olan olanakların keşfedilmesine verilir. Ayrıca çözüm odaklı yaklaşım, bireyleri olduğu gibi kabul ederek çözüme götüren yolda onlara destek sağlayan anlayışı gerekli kılar. Bu yönüyle geçmiş sorunlar üzerinde odaklanıp kalan birçok denetimli serbestlik yükümlüsü için çözüm odaklı yaklaşım temelli sosyal hizmet müdahalesinin kullanılması psiko-sosyal iyilik hallerinin desteklenmesi ve toplumsal sürece uyumlarının sağlanması noktasında önemli bir model oluşturmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Sosyal hizmet, sosyal hizmet müdahalesi, denetimli serbestlik, çözüm odaklı yaklaşım
|
