Sosyal hizmet; birey, aile, grup ve toplumlarýn sorunlarýný gündeme alarak yaþamsal kalitelerini en iyi pozisyona getirmeyi amaç edinen, bunu da müracaatçýlarýn benliklerini bulmasýna imkân saðlayan, güçlü yanlarýný ortaya çýkarmayý hedefleyen, problemler karþýsýnda kendi içsel mekanizmalarýný etkili bir þekilde, kendi kaderini tayin haklarýna saygý göstererek öðreten bir bilim ve meslektir. Sosyal hizmet müdahalesi, belirli kuramlarla birlikte þekil almakta ve bu yönüyle diðer destek ve yardým mekanizmalarýndan farklý olduðu bilinmektedir. Profesyonel yürütülen sosyal hizmet müdahalesinde kullanýlan yaklaþýmlardan biri de çözüm odaklý yaklaþýmdýr. Denetimli serbestlik de yükümlülerin iyileþtirilmesini içeren hem infaz hem de sosyal hizmet uygulamalarýný içeren ceza adalet sistemidir. Bu çalýþmanýn konusu, çözüm odaklý yaklaþým temelli sosyal hizmet müdahalesinin denetimli serbestlik sürecinde kullanýmýna iliþkin teknikler ile uygulanmasý sürecini aktarmak ve Türkiye’de uygulanabilirliðine iliþkin öneriler sunmaktýr. Bu çerçevede denetimli serbestlik yükümlüleri için çözüm odaklý yaklaþým temelli sosyal hizmet müdahalesi hakkýnda literatür ve yapýlan araþtýrmalar incelenmiþtir. Denetimli serbestlik sürecinde uygulanan çözüm odaklý yaklaþým temelli sosyal hizmet müdahalesi bireysel uygulamalarla yürütülmektedir. Çözüm odaklý yaklaþýmýn temel amacý, müracaatçýlarýn sorunlarýný anlamasý ve analiz etmesi için "sorun üzerinde konuþmaktan" "çözüm üzerinde konuþmaya" doðru yönlendirmek, olabildiðince hýzlý þekilde olasý çözümlere odaklanmasýný saðlamaktýr. Çözüm odaklý yaklaþýmda görüþme süresince sorun gittikçe azalan bir rol oynar; hatta fark edilmeme derecesine bile gelebilir. Bunun yerine, tüm dikkat bir çözüm önerisinin geliþtirilmesine ve bunu baþarmak için gerekli olan olanaklarýn keþfedilmesine verilir. Ayrýca çözüm odaklý yaklaþým, bireyleri olduðu gibi kabul ederek çözüme götüren yolda onlara destek saðlayan anlayýþý gerekli kýlar. Bu yönüyle geçmiþ sorunlar üzerinde odaklanýp kalan birçok denetimli serbestlik yükümlüsü için çözüm odaklý yaklaþým temelli sosyal hizmet müdahalesinin kullanýlmasý psiko-sosyal iyilik hallerinin desteklenmesi ve toplumsal sürece uyumlarýnýn saðlanmasý noktasýnda önemli bir model oluþturmaktadýr.
Anahtar Kelimeler: Sosyal hizmet, sosyal hizmet müdahalesi, denetimli serbestlik, çözüm odaklý yaklaþým
|