Covid-19 nedeniyle uygulanan sosyal izolasyonun 65 yaş ve üzeri bireylerin mental ve fiziksel sağlıkları üzerinde olumsuz etkilere neden olduğu bilinmektedir. Çalışmada 65 yaş ve üzeri bireylerin Covid-19 sürecindeki mental ve fiziksel sağlık durumlarının betimlenmesi amaçlanmaktadır. Çalışmaya Adana’da yaşayan gönüllü 180 birey katılmıştır gruplar; nkadın:93, nerkek:87, nyaş(65-70):99, nyaş(71+):81 olarak belirlenmiştir. Katılımcıların demografik bilgileri ile pandemi öncesi ve sırasında mental ve fiziksel sağlıklarına ilişkin bilgileri toplanmıştır. Yaşlılar için Fiziksel Aktivite Ölçeği (PASE) fiziksel aktivite düzeyini belirlemek için kullanılmıştır. Ölçeğin Cronbach alfa değeri 0.714’tür. Mann Whitney-U testi bulgularına göre yaş gruplarında hane dışı aileyle görüşme sıklığı farklılaşmazken 65-70 yaş grubunda pandemi sürecinde hastane randevularına ve prosedürlerine yönelik işlemlerde iptal/ertelemenin tercih edildiği görülmüştür. Mental sağlık-yalnızlık alt boyutunda (pyaş= ,047, pcinsiyet=,045) ve yaşam kalitesi alt boyutlarında tüm gruplarda anlamlı farklılık bulunmuştur. Fiziksel sağlık-hareketlilik (p=,005) ve fiziksel fitness (p=,048) boyutlarında cinsiyetler arası farklılık bulunmuştur. PASE-Ev İşleri’nde yaş (p=,028) ve cinsiyet (p=,000) gruplarında farklılık görülmüştür. Özellikle kadın ve 71+ yaş gruplarının hafif veya orta seviye fiziksel aktivite yapmadığı tespit edilmiştir. Tüm gruplarda oturma aktivitesi olarak TV izleme tercih edilmektedir (Grup1: %74, Grup2: %63, Kadın: %76, Erkek: %76). Sonuç olarak 65-70 yaş grubu ve kadınların pandemi sürecinde mental (yalnızlık) ve fiziksel sağlık skorlarının, fiziksel fitness ve hareketlilik alt boyutlarında kötüye gittiği ve 71+ yaş grup ile kadınlarda fiziksel aktivitenin azaldığı söylenebilir. Çalışmada elde edilen sonuçlara göre özellikle kadın ve 71+ yaş bireylerin fiziksel aktiviteye ağırlıklı olarak televizyon aracılığıyla özendirilmesi ve bilgilendirilmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Yaşlı, Fiziksel Aktivite, PASE, Mental Sağlık
|
