AMAÇ: Depresif semptomlar obezite ve duygusal yeme ile iliþkili olup, bireylerde vücut aðýrlýðý artýþýna sebep olabilmektedir. Çalýþmamýzýn amacý, üniversitede öðrenim gören kadýn bireylerin duygusal yeme davranýþlarý, depresyon semptomlarý ve beden kütle indeksleri (BKÝ) arasýndaki iliþkiyi deðerlendirmektir.
YÖNTEM: Konya’da bir vakýf üniversitesinde öðrenim gören 353 kadýn öðrenci örneklemi oluþturmuþtur. Veriler 2017 yýlý Mart ayý içerisinde toplanmýþtýr. Çalýþmada gönüllülük esas alýnmýþ ve anket formu uygulanmýþtýr. Anket formu, katýlýmcýlarýn demografik verileri, beslenme alýþkanlýklarý, “Beck Depresyon Ölçeði” ve “Duygusal Yeme Ölçeði”nden oluþmuþtur. Çalýþmamýzda kullanýlan Beck Depresyon Ölçeði, Beck (1961) tarafýndan geliþtirilmiþ, 21 maddeden oluþan, kiþinin kendini deðerlendirmesiyle iliþkili bir ölçektir. Depresyonda görülen duygusal, biliþsel ve motivasyonel belirtileri ölçmektedir. 2012 yýlýnda Garaulet ve ark. tarafýndan geliþtirilen ve Akýn ve ark. tarafýndan geçerlilik güvenilirliði yapýlan Duygusal Yeme Ölçeði ise 10 madde ve 3 alt boyuttan oluþmaktadýr ve duygusal yeme davranýþýný inceler. Elde edilen veriler SPSS 23.0 paket programýyla analiz edilmiþtir. Deðerlendirmede tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve Ki-kare testi (χ²) kullanýlmýþtýr. Ýstatistiksel testlerin güven aralýðý %95 olarak deðerlendirilmiþ ve anlamlýlýk düzeyi 0,05 olarak alýnmýþtýr.
BULGULAR: Çalýþmaya katýlan 353 öðrencinin yaþ ortalamasý 20.0±2’dir ve öðrencilerin %96.6’sý 18-24 yaþ aralýðýndadýr. Katýlýmcýlarýn BKÝ ortalamalarý 21.4±3.12 olup, 256 kiþinin (%72.5) BKÝ’si normal aralýktadýr. Katýlýmcýlarýn %75.6’sý sigara ve %86.7’si alkolü hiç tüketmemektedir. Su tüketimleri incelendiðinde; öðrencilerin %49.9’unun günde 1-2 litre arasý, %36.8’inin 1 litreden daha az, %13.3’ünün 2 litreden daha fazla su tükettiði belirlenmiþtir. Öðrencilerin %46.7’si kahvaltý yapmadýðýný belirtmiþtir. Katýlýmcýlarýn %46.2’si günde 3 öðün yemek yemektedir. Ana öðün atlayan bireylerin %65.5’i kahvaltý öðününü atlamaktadýr. Ana öðün atlayan bireylerin ise %62.3’ü vakit bulamadýðý, %26.9’u ise alýþkýn olmadýðý için öðün atladýðýný belirtmiþtir. Öðrencilerin Beck Depresyon Ölçeði puan ortalamalarý 13.5±8.8’dir ve bu deðer hafif düzeyde depresyon belirtisini ifade etmektedir. Çalýþmamýzda kullandýðýmýz bir diðer ölçek olan Duygusal Yeme Ölçeði puan ortalamalarý ise 12.8±6.2’dir. 143 bireyin (%40.5) depresif olmadýðý saptanmýþtýr. Depresif olan bireylerin de %60.5’i hafif, %26.7’si orta, %12.8’u aðýr depresif belirti gösterdikleri saptanmýþtýr. Öðrencilerin tükettikleri su miktarý ile Beck Depresyon Ölçeði puanlarý arasýnda negatif bir iliþki bulunmuþ ancak anlamlý bir sonuç elde edilememiþtir. Örneklemin duygusal yeme durumlarý ile depresyon ölçeði puanlarý arasýnda pozitif bir iliþki bulunmuþ ancak anlamlý bir sonuç bulunamamýþtýr.
SONUÇ: Obezitenin önlenmesi/tedavi edilmesinde obeziteyle iliþkili diðer risk faktörlerinin yaný sýra depresyon ve duygusal yeme durumlarýnýn da deðerlendirilmesi önemlidir. Beslenme eðitimi, duygu yönetiminin saðlanmasý ve depresyona yatkýn bireylerin tespit edilmesi -özellikle genç bireylerde-yüksek obezite prevalansýný düþürmek için oldukça büyük önem arz eder. Çalýþmamýzda, örneklemin büyük çoðunluðu kahvaltýyý atladýðýný belirtmiþtir. Kahvaltý öðününü atlamak; obezite ve depresyon geliþimi için risk faktörü olmasýndan dolayý, bu konuda bireylere yeterli beslenme eðitiminin verilmesi gerektiði kanýsýndayýz. Örneklemimizde yeterli sayýda obez veya hafif þiþman bireyin olmamasý, çalýþmamýzýn sýnýrlýlýðý olmuþtur. Örneklem sayýsý artýrýlarak ve BKÝ deðerlerinin homojen daðýlýmýna dikkat edilerek bu alanda yapýlacak olan çalýþmalarýn devam ettirilmesi kanýsýndayýz.
Anahtar Kelimeler: Beslenme, depresyon, duygusal yeme
|
