Çalışmanın amacı, vardiyalı çalışan hemşirelerde uyku bozuklukları ve iş stresinin
kardiyovasküler hastalık (KVH) riski ve risk farkındalığı ile olan ilişkilerini
araştırmaktır. Araştırma, Haziran-Eylül 2023 tarih aralığında KSBÜ Evliya Çelebi Eğitim
Araştırma Hastanesi’nde çalışan 258 hemşire üzerinde yürütülen kesitsel tipte bir
çalışmadır. Araştırma verilerinin toplanmasında “DSM-5 Uyku Bozukluğu-Yetişkin
Ölçeği Kısa Formu”, “Genel İş Stresi Ölçeği”, “Framingham Kardiyovasküler Hastalık Risk
Skoru” ve “Kardiyovasküler Hastalık Risk Farkındalığı Değerlendirme Ölçeği”
kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcıları genellikle kadın (%74,8) ve lisans mezunudur
(%55,8), ortalama çalışma süreleri yaklaşık 9,75 yıldır. Hemşirelerin çoğunluğu (%63,6)
sağlıklı uyku süreleri rapor etse de uyku bozuklukları ve iş stresi yaygın görünmektedir.
Önümüzdeki 30 yıl içerisinde tam KVH geçirme riski açısından hemşirelerin %28,7’si
orta, %5,4’ü yüksek, sert KVH geçirme riski açısından %18,2’si orta, %0,8’si yüksek riske
sahiptir. Uyku bozuklukları ve genel iş stresi pozitif ilişkilidir. Özellikle, uyku
bozuklukları ve iş stresi arttıkça, KVH risk farkındalığı ve sağlıklı yaşam alışkanlıklarına
olan niyetleri de artmaktadır. Bulgular, vardiyalı çalışma düzeninin uyku bozuklukları ve
iş stresini artırdığını ve bu faktörlerin KVH riski ve farkındalığı ile doğrudan ilişkili
olduğunu göstermektedir. Özellikle cinsiyet, yaş ve çalışma şartları gibi faktörlerin bu
ilişkiler üzerinde etkili olduğu belirlenmiştir. Hemşireler arasında sağlıklı yaşam
alışkanlıklarını teşvik etmek, stres yönetimini geliştirmek ve KVH risk farkındalığını
artırmak için eğitim ve bilinçlendirme programları düzenlenmelidir. Ayrıca, profesyonel
gelişim ve eğitim olanakları, hemşirelerin genel sağlık durumlarını iyileştirmelerine
yardımcı olabilir. Bu önerilerin uygulanması, hemşirelerin sağlıklı bir yaşam tarzını
benimsemelerini ve KVH riskini azaltmalarını destekleyebilir. ORCID NO: 0009-0004-3912-9546
Anahtar Kelimeler: Vardiyalı çalışma, Hemşire, Uyku, İş stresi, Kardiyovasküler hastalıklar
|
