Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) yaşamın ilk yıllarından itibaren belirti gösteren, etkileri ömür boyu devam eden, aynı zamanda kişilerin sosyal etkileşim ile iletişim kurma becerilerinde yetersizliğe ve tekrarlı davranışlara neden olan nöro-gelişimsel bir bozukluk olarak tanımlanmaktadır. Dünyada OSB görülme sıklığı 1/160 olup görülme sıklığı her geçen gün artmaktadır. OSB’li çocukların uyku problemleri, öfke nöbetleri, depresyon, kendine zarar verme, saldırganlık, diyare ve konstipasyon gibi gastrointestinal sorunlar ve beslenme sorunları yaşadıkları bilinmektedir. OSB’li çocukların beslenme sorunlarının başında alışılmadık yeme davranışları, ritüelleri ve gıda seçiciliği gelmektedir. Günlük rutinlerine aşırı bağlı ve değişime yüksek direnç gösteren OSB’li çocuklarda gıda seçiciliği en yaygın rastlanan beslenme sorunudur. Bu çocukların sıklıkla şekerler, meyve suları, karbonhidratlar, yağ içeriği yüksek ve işlenmiş gıdalara yöneldikleri aynı zamanda meyve ve sebzeyi az tükettikleri bildirilmiştir. Beslenme sorunlarının çok sık görüldüğü OSB’li çocuklara yönelik glutensiz-kazeinsiz diyet, glutensiz diyet, ketojenik diyet, özel karbonhidrat diyeti, feingold diyeti, candida vücut ekoloji diyeti ve elimine alerji diyetleri gibi çeşitli tedavi yaklaşımları denenmektedir. Yüksek gıda seçiciliği olan OSB’li çocukların bu diyetlere uyumları oldukça zordur ve bu diyetlerin uzun süreli uygulanması çocuklarda vitamin, mineral ve beslenme yetersizliğinin ağırlaşması gibi sorunlara neden olmaktadır. OSB’li çocuklar, fiziksel aktivitelerinin de kısıtlı olması nedeniyle obezite açısından yüksek risk oluşturmaktadırlar. OSB tanısı konulan çocuk ve aileye ile sürekli etkileşim ve iletişim halinde olan hemşireler beslenme konusunda çocuğa ve aileye rehberlik etmeli, çocuğun büyüme ve gelişmesini takip etmeli ve normalden sapan durumlarda müdahale etmelidirler. ORCID NO: 0000-0002-2636-8992
Anahtar Kelimeler: Otizm Spektrum Bozukluğu, Çocuk, Beslenme, Hemşirelik Yaklaşımı
|
