Bilişsel gerileme yaşlı nüfusun artışıyla birlikte özellikle Alzheimer ve demansla ilişkili olan artan bir halk sağlığı sorunu haline gelmiştir. Sağlıklı beslenme bilişsel işlevler üzerinde etkili olabilir. MIND (Mediterranean-DASH Intervention for Neurodegenerative Delay- Nörodejeneratif Gecikme için Akdeniz-DASH Müdahalesi) diyeti, Akdeniz diyeti ile DASH diyetinin bir karışımı olarak bilişsel düzeyi arttırmak için 2015 yılında Akdeniz diyetinin modifiye edilmesiyle oluşturulmuş bir diyettir. Bu diyet daha fazla bitkisel besin ve zeytinyağı, daha az hayvansal besin ve doymuş yağ alımının yanında yeşil yapraklı sebzeler, yağlı tohumlar ve tam tahıl ürünleri gibi bazı spesifik besin bileşenlerine özellikle vurgu yapmaktadır. Bu besinlerdeki folik asit, E vitamini, n-3 yağ asitleri, karotenoidler ve flavonoidler beyin sağlığı ile bağlantılı diyet bileşenlerdir ve bu bileşenler antioksidan ve anti inflamatuar etkileri sayesinde bilişsel fonksiyonu olumlu etkileyebilir. MIND diyeti mitokondriyal solunumla ilişkili genleri ve bağışıklık sistemini regüle edebilir ve anti inflamatuar etki gösterir. Ayrıca MIND diyeti, insan beynindeki daha az demans ve bilişsel gerilemeyle ilişkili gen ifadeleriyle ilişkilendirilmiştir. MIND diyetine bağlılık daha düşük demans ve Alzheimer riskiyle ve daha yüksek bilişsel işlev skorları ve daha yavaş bilişsel gerilemeyle ilişkili bulunmuştur. MIND diyetine bağlılık 12 yıllık bir takipte bilişsel bozukluk olasılığının azalmasını (OR=0.47) sağlamıştır. Bunun yanında MIND diyetini sürdürmenin demans gelişimine etkisinin incelendiği bir çalışmada başlangıçta diyete uyumun demans riskini azalttığı ancak takip süresi uzadıkça bu etkinin ortadan kalktığı görülmüştür. MIND diyeti yaşlı bireylerde bilişsel gerilemeyi önlemek için potansiyel faydaları olan bir diyettir ancak konunun daha iyi anlaşılabilmesi için daha çok klinik çalışmaya ihtiyaç vardır. ORCID NO: 0000-0002-7905-4719
Anahtar Kelimeler: Demans, Alzheimer, MIND diyeti
|
