Giriş ve Amaç: Masa başında uzun süre kötü postürde çalışmak propriyosepsiyonla ilişkili kas fonksiyonlarını bozarak yaralanmalara zemin hazırlamaktadır. Uzun süre masa başında statik strese yol açan pozisyonlarda, propriosepsiyon duyusundaki etkilenim önem kazanmaktadır. Bu çalışmanın amacı masa başında çalışan bireylerin omuz rotator kas kuvveti ile propriosepsiyon duyusu ilişkisini incelemektir.
Gereç ve Yöntem: Çalışmaya yaşları 25-33 arasında değişen 22 kadın masa başı çalışan dahil edildi. Ağrı şiddeti görsel analog skalası (GAS) ile değerlendirildi. Bireylerin çalışma postüründeki ergonomik risk analizi dominant ekstremite tarafından gözlenerek Çalışanın Üst Ekstremitelerini Değerlendirme Formu ile yapıldı. Omuz rotator kılıf kaslarından M. subscapularis ve M. infraspinatus kuvvet ölçümü hand-held dinamometre ile değerlendirildi ve ortalama değer kg cinsinden kaydedildi. Omuz eklemi propriosepsiyon duyusu, pasif hareketi algılama eşiği (PHAE), aktif ve pasif eklem pozisyon hissi (EPH) olarak izokinetik dinamometre cihazı ile ölçülerek hata açısı kaydedildi. Kas kuvveti ve propriosepsiyon duyusu arasındaki ilişki Spearman Korelasyon Testi kullanılarak belirlendi.
Bulgular: Bireylerin yaş, boy, kilo, beden kitle indeksi ve GAS değeri sırasıyla 27 ± 2 yıl, 163 ± 7 cm, 58 ± 9 kg, 21.89 ± 2.59 kg/cm2 ve 0.07 ± 0.2 saptandı. Ergonomik risk analizi sonucunda 15 (% 68.2) kişinin toplam puanın 5-6 arasında, 7 kişinin (% 31.8) ise 7 puan ve üzerinde aldığı belirlendi. Dominant ekstremite Subscapularis kas kuvveti ile aktif eksternal rotasyon (ER) EPH arasında orta seviyede ters ilişki saptanırken (r:- .522, p:.013), dominant ekstremite infraspinatus kas kuvveti ile aktif ER EPH (r: - .428, p:.047), pasif internal rotasyon (IR) EPH (r: - .587,p: .004) ve pasif ER EPH (r:-.532, p:.011) arasında orta seviyede ters ilişki bulundu. Non dominant ekstremite infraspinatus kas kuvveti ile non dominant ER PHAE (r: - .438, p:.041) orta seviyede ilişkili iken diğer propriosepsiyon duyu parametreleri ile non dominant ekstremite kas kuvvetleri arasında anlamlı ilişki saptanmadı (p> 0.05).
Sonuç: Çalışmanın sonucunda masa başı çalışma postürü ergonomik risk taşıyan bireylerin özellikle dominant ekstremite dış rotator kas kuvveti ile propriosepsiyon duyu parametrelerinin ilişkili olduğu görüldü. Rotator kasları kuvvetlendiren egzersizler ile propriosepsiyon girdisinin artırılarak duyu algısındaki hata payının azaltılabileceğini, koruyucu ve önleyici rehabilitasyon programları için temel oluşturabileceğini düşünmekteyiz.
Anahtar Kelimeler: ergonomi, omuz eklemi, propriosepsiyon, duyu
|
