DSÖ sağlık okuryazarlığını, bireylerin sağlığını geliştirme ve sürdürme amacıyla bilgiye ulaşması, kullanması için gerekli motivasyonu sağlayacak kişisel beceri olarak tanımlamaktadır.
Sağlık okuryazarlığı düzeyi dünya ülkelerinde ve ülkemizde yapılan çalışmalar sonucunda sorunlu-yetersiz bir düzeyde olduğu görülmüştür. Bu sebeple küresel olarak kabul gören sonuç toplumların yetersiz Sağlık okuryazarlığı düzeylerinin olduğu ve geliştirilmesi gerektiğidir. Bu yetersizliğin sağlık sistemine olumsuz yansımaları olmaktadır. Kişisel ve toplumsal anlamda gereken bilinç düzeyine sahip olunmaması sağlık sisteminin devamlılığı açısından aksiliklere ve hatalı tutumlara neden olmaktadır. Sağlık okuryazarlığı düzeyinin yetersiz olması kronik hastalıkların yönetimini zorlaştırması, hastaneye başvuruda gereksiz yoğunluğa sebep olması, yanlış inançların benimsenmesine neden olması, tedaviye uyum aşamasını zorlaştırması gibi problemlere neden olmaktadır.
Bireylerin sağlıklı olma durumunu etkileyen fiziksel, psikolojik ve sosyolojik etmenlerin tümü sağlıklı yaşam biçimini oluşturmaktadır. Sağlığın sürdürülebilir ve geliştirilebilir olması sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının kazandırılması ile mümkün olacaktır.
Sağlık okuryazarlığı, sağlıklı yaşam davranışlarına yön verebilen bir etkendir. Sağlıklı yaşam biçimi birçok değişkene bağlıdır. DSÖ sağlık halini hastalık ve sakatlık olmaması yanı sıra fiziksel ruhsal ve sosyal açılardan da tam bir iyilik olarak ifade eder. Günümüz dünyasında gelişen ve değişen şartlara bağlı olarak ölüm sebepleri eski dönemdeki gibi salgın hastalıklardan çok yaşam biçiminin sebep olduğu hipertansiyon diyabet gibi hastalıklardır. Yaşam biçimini etkileyen yaş, ekonomik durum, aile yapısı ve eğitim durumu gibi faktörler sayılabilir. Bu faktörler içerisinde sağlık okuryazarlığı önemli bir etkendir. Bireylerin sağlık okuryazarlık düzeyi geliştikçe kişisel ve toplumsal sağlık düzeyi de gelişmektedir. Yeterli sağlık okuryazarlık düzeyi sağlıklı yaşam biçimi davranışları sağlamakla beraber sağlık hizmetlerinden daha verimli faydalanmayı da sağlamaktadır.
Projemizin ana hipotezi sağlık okuryazarlığının sağlıklı yaşam biçimine olumlu katkı sağladığı ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını geliştirdiğidir. Bu projede sağlık okuryazarlığının sağlıklı yaşam biçimi ile ilişkisi araştırılacaktır. Hemşirelik öğrencileriyle çalışmak bize aslında sağlık okuryazarlığı konusunda belli bir düzey sunmaktadır. Bu sebeple sağlık okuryazarlığının sağlıklı yaşam biçimiyle ilişkisinin araştırılmasında katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
ORCID NO: 0000-0002-0568-200X
Anahtar Kelimeler: Sağlık okuryazarlığı, Sağlıklı yaşam biçimi, Öğrenci, Sağlık davranışı
|
