Futbol, dünya üzerinde milyonlarca kişinin oynadığı ve izlediği bir spor dalıdır. Bu yapısıyla futbol yalnızca bir fiziksel aktivite değil bir yaşam tarzı halini almıştır. Günümüzde yalnızca amatör düzeyde değil profesyonel olarak da oynanan futbol bir iş sektörü haline gelmiştir. Futbolda oyucuların yeteneklerini sergileyebilmeleri için denge, çeviklik, kuvvet, sürat, esneklik gibi bir takım özelliklere sahip olması gerekmektedir.
Denge; farklı tanımlamaları olmakla birlikte destek yüzeyi içerisinde vücudun ağırlık merkezini tutabilme ve postüral stabiliteyi sağlama becerisi şeklinde de ifade edilmektedir. Dengenin sağlanması açısından motor ve duysal sistemlerin koordineli bir şekilde çalışması gerekmektedir. Dengenin sağlanması ve korunması için somatosensöriyel, vizüel ve vestibüler sistemler gibi birçok sistemin uyum içerisinde çalışması gerekmektedir.
Genel anlamda spor yapan bireylerin iyi bir dengeye sahip olması sportif performansın gelişimi ve sakatlıkların önlenmesi bakımından önemlidir. Denge becerisinin geliştirilmesi çeviklik ve koordinasyon gibi futbol performansını arttıran özelliklerin gelişimi açısından olumlu katkı sağlamaktadır.
Birçok spor dalında olduğu gibi futbolda da farklı yön değişiklikleri vardır. Bu tip yön değişiklerinde performansın tam olarak sergilenebilmesi için vücudu mümkün olabilen en hızlı biçimde hareket ettirmek gerekmektedir. Bu tür hareketlerde kullanılan yeteneğe çeviklik denilmektedir. Çeviklik genellikle hızla yön değiştirme şeklinde tanımlanmaktadır.
Şut çekme, top sürme gibi futbola has temel hareketler sırasında futbolcu birçok hareketi dominant ekstremitesi ile gerçekleştirilirken diğer ekstremite dengenin korunmasında önemli rol oynamaktadır. Ayrıca topsuz oyunda, girilen ikili mücadele gibi futbola dair farklı durumlar açısından denge ve çeviklik büyük önem taşımaktadır.
Profesyonel takımlar oyuncularının bir kısmını alt yapılarından veya diğer amatör takımlardaki genç futbolculardan oluşturmaktadırlar. Elit sporcu yetiştirmek uzun süre alan ve pahalı bir süreç olduğundan sporcuların önceden belirlenmesi önemlidir. Genç futbolcuların yeteneklerini ortaya koyabilmeleri ve geliştirebilmeleri için iyi bir denge ve çevikliğe sahip olmaları gerekmektedir. Denge ve çevikliği ölçebilmek amacıyla çok sayıda yöntem geliştirilmiştir.
Bu çalışma Nisan ve Ağustos 2023 tarihleri arasında Malatya ilinde yaşayıp herhangi bir altyapı veya amatör futbol takımında futbol oynayan 18 yaş altı 18 genç futbolcu ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmamızda genç futbolcularda denge ve çeviklik becerisi incelendi. ‘Kişisel Bilgi Formu’, ‘Flamingo Denge Testi’ ve ‘ T Çeviklik Testi’ uygulanmıştır. Verilerin istatistiksel çözümlemelerinde bilgisayar destekli IBM SSPS 22 programı kullanıldı. Çalışmada tanımlayıcı istatistik yöntemlerinden yüzde, ortalama ve standart sapma kullanıldı. ORCID NO: 0000-0001-9417-9387
Anahtar Kelimeler: Futbol, Denge, Çeviklik
|
