Yaşamsal faaliyetlerin gerçekleşmesi için uygun besinlerin vücuda doğru oranda alınması beslenme olarak tanımlanmaktadır. Dengesiz beslenme alışkanlıkları vücutta bazı fiziksel komplikasyonların veya psikolojik sorunların gelişmesine neden olabilmektedir. Yeme davranışı ve alışkanlıkları ailevi özellikler, genetik ve patolojik etkenler, nöro-biyolojik ve psiko-sosyal faktörler, kültürel alışkanlıklar gibi durumların etkisiyle çeşitlenmektedir. Araştırmalara göre adolesan ve erişkinde yeme bozukluğu patofizyolojisinde etkili olan risk faktörleri arasında genetik özellikler, psikolojik travmalar, dış görünüş algısı, toplum baskısı gibi etkenler yer almaktadır. Adolesan ve erişkinde yeme bozukluğu fiziksel görünüm, vücut ağırlığı ve beden algısı ile ilgili oluşan olumsuz fikirler ve bozuk yeme davranışları ile karakterizedir. Ayrıca bireylerin olumlu olmayan yeme davranışlarıyla besinleri tüketmesi ve besinlerinin emilimindeki bozukluklardan kaynaklı psikososyal bir rahatsızlıktır. Genelde erken ergenlik döneminde görülmeye başlanan yeme bozukluklarının kronikleşme oranı oldukça yüksek olup tedavi süreci uzun sürmektedir. Adolesan ve erişkinde yeme bozuklukları gelişiminde etkili olabilecek birçok faktör vardır. Özellikle genetik faktörlerin yeme bozukluğu patofizyolojisinde etkili olduğu saptanmıştır. Yeme bozukluğu görülme sıklığı kültürel ve coğrafi bölgelere göre farklılık göstermektedir. Adolesan ve erişkinde yeme bozukluğu DSM-V’de; Pika, Ruminasyon (Geri Çıkarma) Bozuklukları, Kaçıngan/Kısıtlayıcı Besin Alım Bozuklukları, Anoreksiya Nervoza (AN), Bulimia Nervoza (BN), Tıkanırcasına Yeme Bozukluğu, Tanımlanmış Diğer Beslenme ve Yeme Bozuklukları, Tanımlanmamış Diğer Beslenme ve Yeme Bozuklukları şeklinde sınıflandırılmaktadır. Yeme bozuklukları patofizyolojisinin yelpazesinin çok geniş olmasından kaynaklı tedavi metotları multidisipliner ve çok çeşitli olmuştur. Tanı ve kişiye özel uygulanan tıbbi beslenme ve davranış tedavisi ile ilgili kriterlerin belirlenebilmesi için daha fazla klinik çalışmaya ihtiyaç vardır. ORCID NO: 0000-0002-0296-9144
Anahtar Kelimeler: Yeme Bozukluğu, Yetişkin ve Adolesan, Pika, Anoreksiya Nervoza, Bulimia Nervoza
|
