Total diz artroplastisi günümüzde konservatif tedavinin yetersiz kaldýðý durumlarda yaygýn olarak uygulanan cerrahi yöntemlerden biridir. Hastalarda aðrý, yürüme kýsýtlýlýðý, fonksiyonellikte ve yaþam kalitesinde azalma ve günlük yaþam aktivitelerini yerine getirmede zorlanma gibi durumlarda total diz artroplastisinin olumlu sonuçlarý olduðu kanýtlanmýþtýr. Bununla birlikte hareket korkusu olarak adlandýrýlan kinezyofobi cerrahi hastalarýnda sýk karþýlaþýlan bir durumdur özellikle eklem cerrahisi sonrasý hastalarda kinezyofobi daha sýk görülmektedir. Bu çalýþma total diz artroplastisi uygulanan bireylerde kinezyofobiyi engelleyen giriþimlerin neler olduðunu ortaya koymak amacýyla yapýldý. Araþtýrma, 2018-2023 yýllarý arasýnda total diz artroplastisi uygulanan bireylerde kinezyofobiyi engelleyen yöntemleri inceleyen randomize kontrollü çalýþmalarýn deðerlendirmesini içermektedir. Çalýþmaya dahil edilen yayýnlar 9 Ekim – 27 Ekim 2023 tarihleri arasýnda “total diz artroplastisi”, “total diz protezi”, “kinezyofobi”, “hareket korkusu” anahtar kelimeleri ile PubMed, Google Scholar, ScienceDirect ve Scopus veritabanlarý taranarak elde edildi. Açýk eriþim izni olan ve dahil edilme kriterlerini karþýlayan 6 tane randomize kontrollü çalýþma incelendi. Çalýþmada farmakolojik tedavilerin yaný sýra, biliþsel davranýþçý terapi uygulamasý, elastik bant ve relaksasyon egzersizleri yaptýrýlmasý, hastalara komedi filmi izletilmesi ve meditasyon müziði dinletilmesi, hafif sedasyon yerine derin sedasyon yapan anestetik ajan kullanýlmasý ve zihinsel süreçleri kullanan kademeli motor imgeleme yöntemlerinin kullanýlmasýnýn total diz artroplastisi uygulanan bireylerde kinezyofobiyi engellediði sonucuna varýldý. Elde edilen bu veriler doðrultusunda, total diz artroplastisi hastalarýnýn bakým sürecinde kanýt temelli olan non-farmakolojik yöntemlerin kullanýlmasý önerilmektedir. ORCID NO: 0009-0002-4093-9787
Anahtar Kelimeler: Hareket korkusu, Kanýta dayalý uygulama, Kinezyofobi, Total diz artroplastisi, Total diz protezi.
|
