Kistik fibrozis klorür, bikarbonat ve diðer moleküller için bir kanal olan kistik fibrozis transmembran regülatör proteinini kodlayan genin mutasyonundan kaynaklanan otozomal resesif geçiþli bir hastalýktýr. Kistik fibrozis transmembran iletkenlik düzenleyici, akciðer ve pankreasýn epitel yüzeylerinin normal iþleyiþi için gerekli olan klorür taþýnmasýnýn sürdürülmesinde önemli bir iyon kanalýdýr. Kanaldaki iþlev bozukluðu ile azalan klorür taþýnmasý, kanal týkanýklýðýna neden olan mukozal sekresyonlara yol açar. Meydana gelen deðiþiklikler, beslenme durumunu, solunum fonksiyonunu ve egzersiz kapasitesini bozan tekrarlayan enfeksiyonlara ve inflamatuvar süreçlere neden olur. Kistik fibrozis tedavisinin bileþenleri ilaç tedavisi, cerrahi tedavi, fizyoterapi ve týbbi beslenme tedavisidir. Optimal düzeyde büyüme ve geliþmenin saðlanmasý, tedavinin etkinliðinin artýrýlmasý, malnütrisyonun önlenmesi, yaþam kalitesinin ve sað kalým oranýnýn artýrýlmasý için kistik fibroziste týbbi beslenme tedavisi büyük önem taþýmaktadýr. Uygun týbbi beslenme tedavisinin saðlanmasý ve sürdürülmesi için bireylerin beslenme durumunun doðru deðerlendirilmesi gerekmektedir. Faz açýsý, hücre membranlarýnýn oluþturduðu direnç olan reaktansýn, hücre içi ve hücre dýþý sývýlarýn oluþturduðu direnç olan rezistansa bölümünün arktanjantýnýn 57,296’nýn çarpýlmasý ile hesaplanan, hücresel saðlýðýn ve genel saðlýk durumunun göstergesi olan bir biyoelektrik impedans analizi parametresidir. Faz açýsý özellikle hastalýklara ve beslenme yetersizliðine baðlý olarak normalden daha düþük olabilmektedir. Bu durumun faz açýsýnýn kanser, böbrek, karaciðer ve geriatrik hastalýklarýn prognozunun ve mortalitesinin tahmininde bir belirteç olabileceði belirtilmektedir. Kistik fibrozis, beslenme durumunu doðrudan etkileyebilen bir hastalýk olduðu için faz açýsýnýn beslenme durumunun deðerlendirilmesinde iyi bir gösterge olabileceði düþünülmektedir. Ancak kistik fibrozisli bireylerin beslenme durumunun deðerlendirilmesinde faz açýsýnýn iyi bir gösterge olarak kullanýlýp kullanýlamayacaðý ile ilgili daha fazla ve kapsamlý çalýþmaya ihtiyaç vardýr. ORCID NO: 0009-0001-5604-9765
Anahtar Kelimeler: Kistik fibrozis, Beslenme durumu, Faz açýsý
|
