Ýnsan saðlýðý beslenme ile doðrudan iliþkilidir. Kaliteli diyet, kiþilerin beslenme durumlarýna olumlu etkiler saðlar. Yeme arzusunun araþtýrýldýðý birçok çalýþmada fizyolojik eksiklikleri gidermek ya da fizyolojik olarak aracýlýk edilen duygu durum bozukluklarýný onarmak ihtiyacýndan doðduðu belirtilmektedir. Bu çalýþma, bireylerin diyet kalitesi ve yeme arzusu düzeylerinin belirlenip beslenme durumuna olan etkisini incelemek amacýyla planlanmýþtýr. Toplamda 149 (E:%31,5, K:%68,5) katýlýmcýyla yapýlan bu çalýþmada, yaþ ortalamasý 31,9±10,2 yýldýr. Araþtýrmaya katýlan bireylerin Beden Kütle Ýndeksi (BKÝ) deðeri ortalamasý 27,3±3,1 kg/m2 (E:22,9±4,4 kg/m2, K: 24,3±4,5 kg/m2)’dir (p=0,000). Katýlýmcýlarýn %56,4’ü normal BKÝ deðerine sahip iken %27,5’i hafif þiþman %10,1’i obez sýnýfýnda yer almaktadýr. HEÝ-2015 ölçeðinden alýnan toplam puan ortalamasý 50,3±12,4’tür (E: 52,1±10,9, K: 49,5±13,0) (p>0,05). Diyet kalitesi puaný 80-100 arasýnda olan birey bulunmamaktadýr. Katýlýmcýlarýn %6,7’sinin diyet kalitesi orta seviye, %77,9’unun ise çok kötüdür. Bireylerin Yeme Arzusu Ölçeðinden (YAÖ) aldýklarý toplam puan ortalamasý 112,3±39,5’tir (E:111,5±34,5, K: 112,7±41,7) (p>0,05). Sigara ve alkol kullanan bireylerin yeme arzularýnýn daha fazla olduðu saptanmýþtýr (p<0,05). YAÖ alýnan toplam puan obez bireylerde normal BKÝ deðerine sahip bireylere göre daha fazla bulunmuþtur (p=0,010). YAÖ toplam puaný ile vücut yað yüzdesi ve kütlesiyle arasýnda pozitif, yaðsýz vücut kütlesiyle arasýnda negatif korelasyon bulunmaktadýr (p<0,05). Sonuç olarak; yeme arzunun beslenme durumunu üzerinde etkili olduðu sonucuna varýlmýþtýr. Diyetisyenlerin, beslenme planý oluþtururken bireylerin yeme arzularýný da göz önünde bulundurmasý tedavinin seyrini kolaylaþtýracaktýr. Çalýþmamýzda diyet kalitesi ve beslenme durumu arasýnda iliþki saptanmamýþ olsa da kaliteli bir diyetin hastalýklardan korunmada etkili olduðu unutulmamalý ve bireylerin saðlýklý beslenmesi için politikalar geliþtirilmeli ve yürütülmelidir.
Anahtar Kelimeler: yeme tutumu, diyet kalitesi, obezite
|
