Premenstrual sendrom(PMS) menstrual döngünün luteal fazý boyunca düzenli olarak tekrarlayan, menstruasyonun baþlamasý ile azalan veya önemli derecede gerileyen, kadýnda fiziksel, davranýþsal ve psikolojik semptomlarla ortaya çýkan ve saðlýðýný, günlük yaþam döngüsünü ve kalitesini etkileyen bir saðlýk sorunudur. Ülkemizde yapýlan çalýþmalarda, PMS prevalansýnýn %34,1 ile %70,2 arasýnda deðiþtiði görülmektedir. Premenstrual sendromun yorgunluk, anksiyete, depresyon, uyku bozukluklarý, memelerde hassasiyet, ödem, yeme bozukluklarý gibi 150’den fazla psikolojik, davranýþsal ve fiziksel semptomu vardýr. Premenstrual sendromun etyolojisi belirsizdir fakat yaþam tarzý faktörleri premenstrual sendrom görülmesine ve belirtilerine yönelik olumlu ve olumsuz etkilere sahip olabilmektedir. Yapýlan çalýþmalar artan stres seviyeleri, sigara alkol kullanýmý, yüksek beden kitle indeksi(BKÝ), düþük uyku kalitesi gibi yaþam tarzý faktörlerinin PMS yaþamayý olumsuz yönde etkilediðini göstermiþtir. Kendini stres altýnda hissetmenin PMS riskini 3.62 kat artýrdýðý 525 öðrenci ile yapýlan bir çalýþmada saptanmýþtýr. Diðer yandan fiziksel aktive yapmak, yað, tuz ve þeker alýmýný azaltarak dengeli beslenmek, hayýt, sarý kantaron gibi bitkisel yöntemler kullanmak, B6 ve D vitamini, Kalsiyum ve Magnezyum gibi vitamin, mineral alýmý ve stres yönetimi ise PMS belirti ve þiddetini azaltarak kadýnlarýn hayat kalitesini yükseltebilmektedir. Yaþ aralýðý 15-45 yaþ olan 86 kadýn ile yapýlan çalýþmada 2 ay D ve E vitamini kullanýldýktan sonra PMS semptom skorlarýnýn önceki PMS semptom skoruna göre anlamlý derecede farklý olduðu görülmüþtür. Buna raðmen kadýnlarýn PMS semptomlarý ile baþ etmede yetersiz olduklarýnýn saptandýðý çalýþmalar bulunmaktadýr. Saðlýklý yaþam tarzý davranýþlarý geliþtirilerek premenstrual sendromun hayat kalitesi üzerindeki olumsuz etkileri azaltýlabilir.
Anahtar Kelimeler: Premenstrual sendrom, Yaþam tarzý, Beslenme, Fiziksel aktivite
|
