Biliþsel gerileme yaþlý nüfusun artýþýyla birlikte özellikle Alzheimer ve demansla iliþkili olan artan bir halk saðlýðý sorunu haline gelmiþtir. Saðlýklý beslenme biliþsel iþlevler üzerinde etkili olabilir. MIND (Mediterranean-DASH Intervention for Neurodegenerative Delay- Nörodejeneratif Gecikme için Akdeniz-DASH Müdahalesi) diyeti, Akdeniz diyeti ile DASH diyetinin bir karýþýmý olarak biliþsel düzeyi arttýrmak için 2015 yýlýnda Akdeniz diyetinin modifiye edilmesiyle oluþturulmuþ bir diyettir. Bu diyet daha fazla bitkisel besin ve zeytinyaðý, daha az hayvansal besin ve doymuþ yað alýmýnýn yanýnda yeþil yapraklý sebzeler, yaðlý tohumlar ve tam tahýl ürünleri gibi bazý spesifik besin bileþenlerine özellikle vurgu yapmaktadýr. Bu besinlerdeki folik asit, E vitamini, n-3 yað asitleri, karotenoidler ve flavonoidler beyin saðlýðý ile baðlantýlý diyet bileþenlerdir ve bu bileþenler antioksidan ve anti inflamatuar etkileri sayesinde biliþsel fonksiyonu olumlu etkileyebilir. MIND diyeti mitokondriyal solunumla iliþkili genleri ve baðýþýklýk sistemini regüle edebilir ve anti inflamatuar etki gösterir. Ayrýca MIND diyeti, insan beynindeki daha az demans ve biliþsel gerilemeyle iliþkili gen ifadeleriyle iliþkilendirilmiþtir. MIND diyetine baðlýlýk daha düþük demans ve Alzheimer riskiyle ve daha yüksek biliþsel iþlev skorlarý ve daha yavaþ biliþsel gerilemeyle iliþkili bulunmuþtur. MIND diyetine baðlýlýk 12 yýllýk bir takipte biliþsel bozukluk olasýlýðýnýn azalmasýný (OR=0.47) saðlamýþtýr. Bunun yanýnda MIND diyetini sürdürmenin demans geliþimine etkisinin incelendiði bir çalýþmada baþlangýçta diyete uyumun demans riskini azalttýðý ancak takip süresi uzadýkça bu etkinin ortadan kalktýðý görülmüþtür. MIND diyeti yaþlý bireylerde biliþsel gerilemeyi önlemek için potansiyel faydalarý olan bir diyettir ancak konunun daha iyi anlaþýlabilmesi için daha çok klinik çalýþmaya ihtiyaç vardýr. ORCID NO: 0000-0002-7905-4719
Anahtar Kelimeler: Demans, Alzheimer, MIND diyeti
|
