Premenstrual sendrom(PMS) menstrual döngünün luteal fazı boyunca düzenli olarak tekrarlayan, menstruasyonun başlaması ile azalan veya önemli derecede gerileyen, kadında fiziksel, davranışsal ve psikolojik semptomlarla ortaya çıkan ve sağlığını, günlük yaşam döngüsünü ve kalitesini etkileyen bir sağlık sorunudur. Ülkemizde yapılan çalışmalarda, PMS prevalansının %34,1 ile %70,2 arasında değiştiği görülmektedir. Premenstrual sendromun yorgunluk, anksiyete, depresyon, uyku bozuklukları, memelerde hassasiyet, ödem, yeme bozuklukları gibi 150’den fazla psikolojik, davranışsal ve fiziksel semptomu vardır. Premenstrual sendromun etyolojisi belirsizdir fakat yaşam tarzı faktörleri premenstrual sendrom görülmesine ve belirtilerine yönelik olumlu ve olumsuz etkilere sahip olabilmektedir. Yapılan çalışmalar artan stres seviyeleri, sigara alkol kullanımı, yüksek beden kitle indeksi(BKİ), düşük uyku kalitesi gibi yaşam tarzı faktörlerinin PMS yaşamayı olumsuz yönde etkilediğini göstermiştir. Kendini stres altında hissetmenin PMS riskini 3.62 kat artırdığı 525 öğrenci ile yapılan bir çalışmada saptanmıştır. Diğer yandan fiziksel aktive yapmak, yağ, tuz ve şeker alımını azaltarak dengeli beslenmek, hayıt, sarı kantaron gibi bitkisel yöntemler kullanmak, B6 ve D vitamini, Kalsiyum ve Magnezyum gibi vitamin, mineral alımı ve stres yönetimi ise PMS belirti ve şiddetini azaltarak kadınların hayat kalitesini yükseltebilmektedir. Yaş aralığı 15-45 yaş olan 86 kadın ile yapılan çalışmada 2 ay D ve E vitamini kullanıldıktan sonra PMS semptom skorlarının önceki PMS semptom skoruna göre anlamlı derecede farklı olduğu görülmüştür. Buna rağmen kadınların PMS semptomları ile baş etmede yetersiz olduklarının saptandığı çalışmalar bulunmaktadır. Sağlıklı yaşam tarzı davranışları geliştirilerek premenstrual sendromun hayat kalitesi üzerindeki olumsuz etkileri azaltılabilir.
Anahtar Kelimeler: Premenstrual sendrom, Yaşam tarzı, Beslenme, Fiziksel aktivite
|
