Yenidoðan Yoðun bakýmlarda birçok aðrýlý iþleme maruz kalan bebekler için aðrýnýn yönetimi oldukça önemlidir. Yenidoðan araþtýrmalarýndaki ilerlemeler, kendini ifade edemeyen yenidoðanlarýn aðrý yaþadýðýný ve aðrýyý kontrol etmenin tüm yenidoðanlara kýsa ve uzun vadeli faydalarý olduðunu göstermektedir. Özellikle prematüre bebeklerin yoðun bakým ünitesinde daha uzun kalýþ süreleri göz önünde bulundurulduðunda bu bebeklerin daha çok aðrýya maruz kaldýklarý söylenebilir. Analjezik kullanýmý yenidoðanlarda çok tercih edilen bir uygulama deðildir. Amerikan Pediatri Akademisi ve Türk Neonatoloji Derneði yenidoðanlarda uygulanan küçük invaziv rutin işlemlerden (topuk kaný alma, kan þekeri bakma vb) kaynaklanan ağrýyý azaltmak amacý ile nonfarmakolojik yöntemlerin kullanýlmasýný önermektedir. Bu aþamada yaþamlarýnýn daha ilk dakikalarýnda rutin iþlemler (fizik muayene, bez deðiþimi vs) ve invaziv giriþimler (topuk kaný alma, aspirasyon vs) gibi aðrýya maruz kalan yenidoðanlar için non-farmakolojik yöntemler en kolay ve en zararsýz uygulamalardýr. Yenidoðanýn aðrýsý, etkili uygulamalar ile hafifletilmez ya da yok edilmez ise yenidoðan üzerinde hormonal ve geliþimsel bozukluklara neden olmaktadýr. Yenidoðanlarýn kendilerini sözel olarak ifade edememeleri aðrýnýn deðerlendirilmesi ve tedavisini zorlaþtýrmaktadýr. Ancak iþinde deneyimli ve eðitimli bir yenidoðan hemþiresi tarafýndan aðrý göstergelerini yorumlamak ve aðrýnýn olumsuz etkilerini en az düzeye indirmek mümkündür.
Bu derlemede, yenidoðan yoðun bakýmlarda uygulanan non-farmakolojik yöntemler ve önemi güncel bilgiler ýşýğýnda özetlenmesi amaçlanmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Yenidoðan, non-farmakolojik, prematüre
|
