Yemebozukluklarý (YB), bedenþekli ve aðýrlýðýile ilgili bozulanalgýlarý ve endiþeleriiçeren yemedavranýþlarýndakipatolojik rahatsýzlýklarolup saðlýksýzaðýrlýk kontrolüdavranýþlarýyla birlikte, halksaðlýðý problemlerininbaþlýcakonularýndan biridir.
Dünyaçapýnda yemebozukluðu oranlarýgöreceli olarakdüþük olmakla birlikte (%1-5), ciddifiziksel ve psikososyalsonuçlarýbulunmaktadýr.
Bedenimajý memnuniyetsizliði,yeme bozukluklarýndandaha yaygýnolansaðlýksýz kilo kontroldavranýþlarýaçýsýndan önemlibir riskfaktörüdür. Örneðin, daha yüksek düzeydebeden tatminsizliðiolan adölesanlarýn, diyet,saðlýksýz kilo kontrol davranýþlarý vetýkýnýrcasýna yemedavranýþý gibi alýþkanlýklaradaha çoksahip olduklarýgösterilmiþtir.
Sporculardayeme bozukluklarý konusu,özellikle sonyýllarda artan birþekilde dikkatiçekmektedir. Sporculardabeden imajýkaygýlarýnýn yemebozukluðugeliþme riskiniartýrdýðýný göstermektedir. Genelliklesporcular performanslarýnýoptimize edecekbir vücut kompozisyonuelde etmek için, gelenbaskýlarýn etkisiile yeme bozukluklarýaçýsýndan dahafazla risk altýnagirmektedir. Sporcuolmayanlar ile karþýlaþtýrýldýðýnda, hemkadýn hem deerkek sporcularda, yeme bozukluðunun geliþimriski fazladýr. Budurum özellikle düþükvücut aðýrlýðýnýnve vücut yaðýnýn rekabetavantajý kazandýrdýðýsporcularda dahabüyük bir risktaþýmaktadýr. Örneðin, dahadüþük vücut yaðýistenen sporlarda (ritmikjimnastikvb.), düþükvücut aðýrlýðý gerektirensporlarda (kürek, kýsamesafe koþuvb.) ve spesifikaðýrlýk sýnýflamasýolan sýkletsporlarýnda (boks, judovb.) vücutaðýrlýðýnýn azaltýlmasýnayönelikbaskýlar artmaktadýr.
AraþtýrmamýzdaAdölesan bireyler ile sporcu olmayan adölesan bireylerin fiziksel aktivite düzeyleri ve beslenme davranýþlarý arasýndaki iliþkinin incelenmesi amacýyla gerçekleþtirilmiþtir. Bu sebeple araþtýrmaya toplam 44 katýlýmcý dahil edilmiþtir. Katýlýmcýlarýn 22’si Mersin gençlik ve spor il müdürlüðü Türkiye olimpiyat hazýrlýk merkezi ve sporcu eðitim merkezinde bulunan güreþ sporcularýdýr. 22’si ise Mersin Dumlupýnar imam hatip lisesi öðrencilerinden oluþmaktadýr.
Araþtýrma sonuçlarýný elde edebilmek için Fiziksel aktivite ölçeði (Uluslararasý Fiziksel AktiviteiAnketi Kýsa Form – Ek 1) ve Beslenme Davranýþlarý ölçeði-Ek 2 kullanýlmýþtýr. Ýlk olarak çalýþmada katýlýmcýlara ait genel bilgiler ve beslenme alýþkanlýklarý N ve yüzde yöntemiyle Çizelgelaþtýrýlmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Yeme Bozukluðu, Adölesan Beslenmesi, Sporcu Beslenmesi
|