Giriþ: Günümüzde ülkemizde ve dünyada genç nüfusun önemi gitgide deðer kazanmaktadýr. Bu genç nüfusun eðitimli, saðlýklý ve üretken olmasý gelecek açýsýndan büyük bir önem arz etmektedir. Tüm bunlara raðmen üniversiteli gençler stresli ve kaygýlý bir ortamda yaþamaktadýr. Gençlerin üniversite yýllarýnda yetiþkin bir birey olmalarý, sorumluluklarýnýn artmasý ve bunlarla beraber gelecek kaygýlarý da oluþmaktadýr. Tüm bunlara baðlý olarak gençler bu dönemde riskli saðlýk davranýþlarý göstermektedirler. Riskli saðlýk davranýþlarýnýn kazanýlmasý ergenlik döneminde baþlayýp yetiþkinliðe kadar devam etmektedir. Son yýllarda ülkemizde ve dünyada gençlerin riskli saðlýk davranýþlarý gitgide artmaktadýr. Saðlýk üniversitesinde okuyan öðrencilerin eðitim düzeyinin ilerlemesiyle saðlýk alanýnda deðiþen deðer yargýlarý nedeniyle, riskli davranýþlar gibi konularda diðer gruplardan farklý tutum ve davranýþ örüntüleri gösterebilirler. Bu riskli davranýþlarýn belirlenip deðerlendirilmesi önemli bir alaný oluþturmaktadýr. Ancak ülkemizde halen riskli saðlýk davranýþlarýna yönelik yeteri kadar çalýþma yapýlmamaktadýr. Bu neden yapýlan bu çalýþma ülkemizde gençlerin riskli saðlýk davranýþlarýný ne kadar kullandýklarýný yönünde bir adým olmaktadýr.
Amaç: Bu araþtýrma saðlýk üniversitesinde okuyan öðrencilerin, riskli saðlýk davranýþlarýný incelemek ve gençlerin riskli saðlýk davranýþlarýný engellemeye yönelik öneriler geliþtirmesi amacýyla gerçekleþtirilmiþtir.
Kapsam: Yapýlan araþtýrmanýn evreni Ýstanbul’da saðlýk üniversitesinde okuyan öðrencilerden oluþmaktadýr. Araþtýrma üniversitede okuyan 202 kadýn, 71 erkek öðrenciye uygulanmýþtýr ve 2 ay sürmüþtür.
Sýnýrlýlýklar: Araþtýrma sadece Ýstanbul’da uygulanmýþtýr ve 1 üniversiteyi kapsamaktadýr.
Yöntem: Araþtýrmada 51 maddeden oluþan 5’li likert ölçek ve katýlýmcýlarýn demografik özelliklerinin olduðu ve tercih nedenlerini etkileyebilecek farklý deðiþkenlerin belirlenmesine yönelik maddelerin olduðu bir anket uygulanmýþtýr. Araþtýrmaya toplam (N=273) bireyin katýlýmýyla gerçekleþmiþtir. Araþtýrmada elde edilen veriler SPSS 15 programý ile analiz edilmiþtir. Cronbach’s Alpha kat sayýsý 0.751 deðeri elde edilmiþtir. Araþtýrmada elde dilen verilerin analizinde betimleyici istatistikler Ki-kare test tekniði uygulanarak geniþletilmiþtir.
Bulgular: Çalýþmamýza katýlan öðrencilerin çoðunluðunun kadýn n=202 (%74), erkek n=71 (%26) ve 18- 45 yaþ aralýðýndaki üniversite öðrencilerinden oluþturduðu görülmektedir. Katýlýmcýlarýn n=150 (%54.9) ilçe merkezi, n=110 (%40.3) il merkezi, n=12 (%4.4) köy ve n=1 (%0.4) yabancý ülkeden geldikleri, gelir düzeyleri n=64 (%23.4) 2000 ve altý, n=86 (%31.5) 2000-3000, n=47 (%17.2) 3000-4000, n=39 (%14.3) 4000-5000 ve n=37 (%13.6) 5000 üzeri olduðu görülmüþtür. Katýlýmcýlarýn n=30 (%11) mevcut saðlýk durumlarýnýn mükemmel olduðunu, n=63 (%23.1) çok iyi, n=130 (%47.6) iyi, n=46 (%16.8) orta ve n=4 (%1.5) kötü olarak ifade etmiþlerdir. Elde edilen veriler sonucunda saðlýk üniversitesinde okuyan öðrencilerin, riskli saðlýk davranýþlarý incelenmiþtir.
Sonuç: Saðlýk üniversitesi öðrencilerine uygulanan ölçeklerin sonuçlarýna baktýðýmýzda 263 öðrenciden sadece 6 kiþinin olumsuz saðlýk davranýþlarý gösterdiðini görülmektedir. 9 kiþi orta düzeyde olumsuz saðlýk davranýþýnda bulunurken 21 kiþi çok az, 237 öðrencide ise hiç olumsuz saðlýk davranýþý görülmemektedir. Riskli saðlýk davranýþlarýný cinsiyetlere göre deðerlendirildiðinde, kadýnlarda (43.55±6.68) olumsuz riskli davranýþlarýnýn ortalamasý erkeklere (40.79±7.98) göre istatistiksel düzeyde daha anlamlý olduðu görülmektedir (p<0.05). Daha önceki yapýlmýþ çalýþmalar da bu baðlamda deðerlendirildiðinde, üniversite öðrencilerinin stres ve kaygýlarýnýn yüksek olmasýna raðmen saðlýk üniversitesinde okuyan öðrencilerin daha az riskli saðlýk davranýþlarýnda bulunduklarýna ulaþýlmaktadýr. Çalýþma, aldýklarý eðitim ve saðlýk alanýnda alýnan eðitimin öðrencileri daha bilinçli yaptýðý, yapýlan çalýþmalarda ortaya konulan üniversite öðrencilerinin zorluklarýna karþý daha baskýn geldiðini ortaya koymaktadýr.
Anahtar Kelimeler: Anahtar Kelimeler: Saðlýk, Üniversite, Öðrenci, Risk, Davranýþ
|
