Laktoz intoleransý sütte doðal olarak bulunan süt þekeri laktozun, yeterli laktaz enzimi sentezlenmediðinde sindirilememesi sonucu gaz, diyare ve kramplara neden olmasýdýr. Laktoz, glikoz ve galaktoz monosakkarit birimlerinden oluþan ve ince barsakta laktaz enzimi ile parçalanan bir disakkarittir. Bebeklerde laktaz enzimi aktivitesi düþüktür. Bu durum laktaz enzimi eksikliði olarak tanýmlanmaktadýr. Doðumdan sonra laktaz enzimi aktivitesi maksimum seviyeye ulaþtýktan sonra düþmeye baþlamakta ve sütten kesilen çocuklarda 3 yýl içinde kaybolmaktadýr. Laktaz aktivitesi normal ise laktoz parçalanýp barsak tarafýndan emilimi gerçekleþmektedir. Aðýzdan laktoz alýmýnda kan glikoz seviyesinin artmasý laktoz emiliminin göstergesidir. Laktoz intoleransý hayati tehlikeye neden olmamakla birlikte yol açtýðý semptomlar nedeniyle bireyin hayat kalitesini düþürmektedir. Bu nedenle uygulanacak diyetler bu bireylerin yaþam kalitesini arttýrmaya yönelik olmalýdýr. Ayrýca laktoz intoleransý ve süt allerjisi birbirinden farklýdýr. Süt allerjisi süt proteinlerinden kaynaklanmaktadýr. Eriþkin dönemde de ortaya çýkmakla birlikte inek sütüyle beslenen bebeklerin ilk 6 aylýk döneminde ortaya çýkmaktadýr. Süt ve süt ürünleri besin kalitelerinin yüksek olmasý nedeniyle saðlýðýn korunmasý için potansiyel kaynaklardýr. Süt, özellikle kalsiyum bakýmýndan zengin bir besin olmasý nedeniyle kemik geliþiminde önemli rol oynamaktadýr. Laktoz intoleransý toplumda giderek artan bir gastrointestinal problem haline gelmesiyle birlikte koruyucu saðlýk uygulamalarýnýn önemi ve beslenme ve saðlýk iliþkisi üzerindeki çalýþmalar da artmýþtýr. Laktoz intoleransý ve beslenme arasýndaki iliþki bu çalýþmalardan biridir. Bu derlemede laktoz intoleransý olan bireyler ile süt ve fermente süt ürünleri tüketimi arasýndaki iliþki incelenmeye çalýþýlmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Beslenme, Fermente süt ürünleri, Laktoz intoleransý
|