Öz: Evlilik doyumu, evlilikteki mutluluðu, istikrarý ve evlilik içerisindeki beklentilerin karþýlanýp karþýlanmamasýna yönelik algýsýný deðerlendirmek için kullanan kavramlardan biridir. Evlilik doyumu birçok dinamikten etkilenir. Bu dinamiklerin etkisi ile evlilik doyumunda meydan gelen deðiþikler kadýnlarýn yaþam kalitesini etkileyebilmektedir. Araþtýrma, kadýnlarda evlilik doyumu ile yaþam kalitesi arasýndaki iliþkide depresyonun aracýlýk etkisinin incelenmesi amacýyla yapýlmýþtýr. Araþtýrma, Türkiye’nin doðusunda yer alan bir ile baðlý bulunan 5 Aile Saðlýðý Merkez’inde Mayýs 2018-Ocak 2019 tarihleri arasýnda 496 evli kadýn ile yürütülmüþtür. Veriler araþtýrmacý tarafýndan Katýlýmcý bilgi formu, evlilik doyum ölçeði, Beck depresyon ölçeði ve Dünya saðlýk örgütü yaþam kalitesi ölçeði kýsa formu ile toplanmýþtýr. Verilerin deðerlendirilmesinde tanýmlayýcý istatistiklerin (sayý, yüzde, ortalama, standart sapma) yaný sýra AMOS 24 paket programý ile Yapýsal Eþitlik Modeli (YEM) kurularak analizi yapýlmýþtýr. Depresyon baðýmlý deðiþkeni ile evlilik doyumu baðýmsýz deðiþkeni arasýnda negatif yönde istatistiksel olarak anlamlý iliþki vardýr (β1= -0,636 p=0,001<0,05). Yaþam kalitesi baðýmlý deðiþkeni ile depresyon baðýmsýz deðiþkeni arasýnda negatif yönde istatistiksel olarak anlamlý iliþki vardýr (β1= 0,250; p=0,001<0,05). Evlilik doyumu baðýmsýz deðiþkeni ile yaþam kalitesi pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlý iliþki vardýr. (β1= 0,620; p=0,001<0,05). Aracýlýk etkisi analizi sonuçlarýna göre depresyon puanýnýn evlilik doyumu ve yaþam kalitesi arasýnda aracýlýk etkisine sahip olduðu bulunmuþtur. Saðlýk profesyonelleri evli bireylerin yaþam kalitelerini deðerlendirirken evlilik doyum düzeylerini ve depresyon varlýðýný göz ardý etmemeli bütüncül bir yaklaþým sergilemelidir.
Anahtar Kelimeler: Evlilik Doyumu, Depresyon, Yaþam Kalitesi, Yapýsal Eþitlik Modellemesi, Aracý Rolü
|