Ýnfertilite çiftleri ve toplumu etkileyen önemli bir halk saðlýðý sorunudur. Ülkeden ülkeye farklýlýk göstermekle birlikte doðurganlýk yaþýndaki kadýnlarýn %15’inin infertiliteden etkilendiðini bildirilmektedir. Ýnfertilite, çiftlerin yaþam kalitesini etkilemekle beraber aile, arkadaþ, sosyal ve cinsel yaþamlarýnda deðiþikliðe sebep olmaktadýr. Ayrýca infertilite tedavi süreci, tedavinin getirdiði ekonomik ve psikolojik yük çiftlerde strese neden olmakta; çiftlerin yaþamlarýnda önemli deðiþiklikler (uyku ve beslenme düzeni gibi) meydana getirmektedir. Bu deðiþimlerde çiftlerin infertilite tedavisinin baþarýsýný olumsuz olarak etkilemektedir. Temel insan gereksinimlerinden biri olan uyku ile infertilite arasýnda çift yönlü bir iliþki vardýr. Uyku kalitesinin yetersiz olmasý uyku sýrasýnda salýnan hormonlarý etkilemektedir. Kadýn ve erkek üreme sistemi üzerinde önemli etkileri olan bu hormonlarýn yetersizliði infertiliteye sebep olmaktadýr. Ayrýca evlerde kullandýðýmýz teknolojik araç ve gereçlerden yayýlan mavi ýþýklar ve bu ýþýklara maruz kalarak uyumakta uyku kalitesini düþürerek uyku esnasýnda salýnan hormonlarý etkilemektedir. Sonuç olarak; yeterli ve kaliteli uykunun fertilite açýsýndan ve infertilite tedavisinin devamý için çok önemlidir. Bu nedenle infertilite tedavisi gören çiftlerin uyku kalitelerinin iyileþtirilmesi fertilite þansýný artýrmaktadýr. Saðlýk bakým profesyonellerinden özellikle hemþirelerin çiftlerin uyku kalitelerini rutin olarak deðerlendirmeleri, problem varsa giderilmeli ve buna yönelik giriþimlerde bulunmalýdýrlar. Ayrýca uyunacak olan ortamýn düzenlenmesi (çevre ýsýsý ve ýþýk kontrolü gibi), uyku saatlerinin ayarlanmasý ve teknolojik araç ve gereçlerin uyumadan önce ortamdan uzaklaþtýrýlmasý uyku kalitesi açýsýndan önemlidir. Bu derlemede amaç; infertilite ve uyku kalitesinin incelenmesidir.
Anahtar Kelimeler: Ýnfertilite, Uyku, Uyku Kalitesi.
|
