Giriþ ve Amaç: Dünya çapýnda epidemik seviyeye ulaþan obezitenin prevelansýnýn artmasýnda yeme baðýmlýðýnýn rolü giderek ilgi çekmektedir. Yapýlan çalýþmalarda lise ve üniversite öðrencilerinin yeme bozukluðu açýsýndan yüksek riskli gruplar arasýnda olduðu gösterilmektedir. Ancak Türkiye’de ergenlerin yeme baðýmlýlýðý ve yeme baðýmlýlýðýný etkileyen faktörleri inceleyen çalýþma sýnýrlýdýr. Lisans düzeyinde saðlýk eðitimi alan ve mesleki hayatlarý boyunca topluma yönelik saðlýk eðitimi verecek, rol modeli olacak, toplumu bilinçlendirecek olan hemþirelerden öncelikle kendilerinin saðlýklý davranýþ biçimi göstermeleri beklenmektedir. Geleceðin saðlýk profesyonelleri olan hemþirelik öðrencilerinin yeme baðýmlýlýðý konusundaki mevcut durumlarýnýn saptanmasýnýn verecekleri bakým hizmetinin kalitesi açýsýndan önemli olduðu düþünülmektedir. Bu nedenle bu çalýþmada, hemþirelik öðrencilerinde yeme baðýmlýlýðý ve etkileyen faktörlerin incelenmesi amaçlandý.
Gereç ve Yöntem: Çalýþma, bir devlet üniversitesinde, Þubat-Mart 2021 tarihleri arasýnda, çalýþmaya katýlmayý kabul eden 132 hemþirelik öðrencisi ile yapýldý. Veriler Sosyodemografik Veri Formu ve Yale Yeme Baðýmlýlýðý Ölçeði ile Office 365 programýnda hazýrlanan anket formu ile internet üzerinden toplandý. Araþtýrmada elde edilen veriler SPSS for Windows 22.0 programý kullanýlarak analiz edildi. Verilerin deðerlendirilmesinde tanýmlayýcý istatistiksel yöntemleri olarak sayý, yüzde, ortalama, standart sapma kullanýldý. Yeme Baðýmlýlýðýnýn kesikli deðiþkenlerle karþýlaþtýrýlmasýnda ki-kare analizi, sürekli deðiþkenlerle karþýlaþtýrýlmasýnda t-testi kullanýldý.
Bulgular: Öðrencilerin yaþ ortalamasý 19,61±1,23 olup, BKÝ ortalamasý 22,68±3,98 olarak saptandý. Hemþirelik öðrencilerinin %13.4’ünde yeme baðýmlýlýðý olduðu belirlendi. Öðrencilerin yeme baðýmlýlýðýný etkileyen deðiþkenler incelendiðinde; yaþ (p=0,06), cinsiyet (X2=0,578; p=0,323), BKÝ (p=0.21) internet ortamýnda sürekli görüþülen arkadaþ ortamýnýn olup olmamasý, internet kullanma sýklýðý (X2=1,456; p=0,238) ve nedeni (X2=0,532; p=0,766), ve internette yiyecek reklamlarýnýn yiyecek tüketimine etkisi (X2=0,721; p=0,275>0.05) ile yeme baðýmlýlýðý arasýnda iliþki saptanmadý (p>0.05). Bununla birlikte, yeme baðýmlýlýðý olanlarýn %55,6 sýnýn reklamlarýn yiyecek tüketimini etkilediðini, %88,9’nun ise her gün internete girdiðini belirtmesi dikkat çekici bulundu.
Sonuç: Araþtýrmada yeme baðýmlýlýðý olan öðrencilerin yüzdesi düþük bulundu. Bu sonuç saðlýk alanýnda eðitim gören öðrencilerinin saðlýklý beslenme konusunda farkýndalýklarýnýn olduðunu düþündürmektedir. Ayrýca, YB üzerine yapýlan araþtýrmalarda yeme baðýmlýlýðý oranýnýn bu araþtýrma ile benzer bulunduðu saptanmýþtýr. Yeme baðýmlýlýðý yüzdesinin %13 ile temsil oranýný saðladýðý kabul edilerek diðer tanýmlayýcý deðiþkenlerle karþýlaþtýrýlmýþ ve anlamlý iliþkilere rastlanýlmamýþtýr. Elde edilen bulgular öðrenciler hakkýnda yeme baðýmlýlýðýna iliþkin mevcut durumu ortaya koymaktadýr. Öðrenciler üzerinde sonraki araþtýrmacýlara örneklem içerisinde yeme baðýmlýlýðý düzeyine iliþkin temsil oranýnýn düþük olabileceði düþünülerek daha fazla örneklem grubuyla yeme baðýmlýsý daha fazla kiþiye ulaþmasý ve diðer deðiþkenlerle iliþkisinin araþtýrýlmasý önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Hemþirelik, öðrenci, beslenme, yeme baðýmlýlýðý
Anahtar Kelimeler: Hemþirelik, öðrenci, beslenme, yeme baðýmlýlýðý
|
