Hemþirelik mesleðinin kritik ve vazgeçilmez parçalarýndan birisi eðitimdir. Hemþirelik eðitiminin temel amacý, hemþirelik mesleðine iliþkin teori ve uygulamayý öðretmektir. Eðitim programýnýn iki temel unsuru olan teori ve uygulamanýn bütünleþtirilmesi ve öðrenimin deneyimlere dayandýrýlmasý önemlidir. Hemþirelik öðrencilerin okul ortamýnda teorik olarak aldýklarý bilgileri, klinik uygulama alanlarýnda davranýþa dönüþtürme sürecinde oradaki uygulamalarýn öðrencinin bilgisiyle örtüþmesi açýsýndan uygulama çeþitliliði ve yapma sýklýðý açýsýndan gereklidir. Bu nedenle, hemþirelik eðitiminde, öðrenme hem sýnýf ortamýnda hem de uygulama alanýnda gerçekleþmektedir. Bu süreçte öðrencilerin gerek formal dersler gerekse uygulamalar (klinik/saha) sýrasýnda kendine güven ve saygýlarýnýn artmasý, kiþisel ve mesleki yönden geliþmeleri hedeflenir. Dünyadaki hemþirelik okullarýnýn pek çoðu hemþirelik eðitim programlarýnýn son yýlýný, eðiticiler tarafýndan danýþmanlýk yapýlan ve klinik hemþireleri ile birlikte çalýþýlan intörnlük uygulamalarý þeklinde düzenlemiþlerdir. Ýntörn programýnýn genel hedefi öðrenciye, üç ya da üç buçuk yýl boyunca öðrendiði ve mezuniyette kazanmýþ olmasý beklenen biliþsel, duyuþsal ve davranýþsal tüm becerilerde ustalýk kazandýrmaktýr. Bu amaçla eðitimin son yýlýnda öðrencilerin çeþitli klinik uygulama alanlarýnda uygulama yapmalarý saðlanmaktadýr. Ýntörn programý öðrencilere klinik ortamda rol modellerini gözlemleme, sorumluluk alarak tek baþýna uygulama yapabilme, hastanýn klinik tablosuna göre davranma, karar verme ve bir ekip üyesi olarak çalýþabilme olanaðý saðlar, ayrýca okul ortamýnda öðretilen teorik bilgi ve pratiði gerçek ortamda yaþayarak ve yaparak bütünleþtirme fýrsatý verir.
Ýntörn programýnýn bir boyutunda ise koruyucu saðlýk hizmetlerini oluþturan halk saðlýðý alaný vardýr. Amacý saðlýðýn korunmasý, geliþtirilmesi ve iyileþtirilmesi için birey, aile ve topluma verilecek hemþirelik hizmetlerinin temel saðlýk hizmetleri ilkeleri ile öðretilmesini ve beceri kazandýrýlmasýdýr. Halk saðlýðý hemþireliðinin hizmet hedefi “saðlýklý nüfus”, hizmet alaný “bu nüfusun yaþadýðý her Yer’dir. Birey, aile, yaþanýlan çevre, toplum ele alýnýr, tüm faktörler deðerlendirilir. Çalýþmalar aile merkezli yapýlýr ve ailenin katýlýmý saðlanýr. Ýnsanlarý kendi doðal ortamlarýnda gözlemler ve olasý riskleri çok daha iyi görebilirler. Bu uygulamalarda topluma, bireylere ulaþýlarak kendilerinde hastalýk olup olmadýðý, var olan saðlýk tehlikelerinden nasýl korunacaklarý ve saðlýk durumun geliþtirilmesi amacýyla hizmet sunulmaktadýr. Halk saðlýðý hemþireliði intörn programý, öðrenciye hemþirenin klinik uygulamadaki hastaya bakým verme rollerinin yaný sýra vaka yönetimi, savunuculuk, liderlik gibi hemþirelik rollerini aktif olarak uygulama fýrsatý sunar. Gerekli literatür taramasý yapýldýðýnda intörnlerin klinik uygulama sürecini, uyumlarýný, deneyimlerini ve bakýþ açýlarýný sorgulayan birçok araþtýrmaya ulaþýldý. Fakat öðrencilerin hastane dýþýnda birinci basamak saðlýk hizmetlerinde olan intörnlük deneyimlerini yansýtan yeterli çalýþmaya ulaþýlamamýþtýr. Bu doðrultuda araþtýrma, halk saðlýðý stajýndaki intörn hemþirelerin deneyimlerinin ortaya konulmasý, dolaylý ya da doðrudan etkilenen bakýþ açýlarýyla sorunlarýn tanýmlanmasý ve çözüm önerilerinin getirilmesi düþüncesiyle gerçekleþtirilmiþtir. Hemþirelik eðitimi kapsamýnda halk saðlýðý hemþireliði dersini alan son sýnýf intörn hemþire öðrencilerin ilk kez saha uygulamasýna katýlmalarý ile ilgili deneyimlerini göz önüne çýkarmayý amaçlayan nitel bir çalýþmadýr. Halk saðlýðý stajý sýrasýndaki saha uygulamalarý ile ilgili görüþleri "Saha uygulamalarýna intörn hemþire yaklaþýmý”, "Saha uygulamalarýnýn intörn hemþire öðrencilerin mesleki yeterliliðe olan katkýsý" ve “Ýntörn hemþire öðrencilerin saha uygulamasý geribildirimleri” olarak üç temaya ayrýldý. Araþtýrmamýzda saha uygulamalarý sýrasýnda hasta kavramýnýn yaný sýra “birey” kavramýný da ele almayý öðrenen hemþire öðrenciler holistik ve hümanistik bakýþ açýsýyla bireyleri kültür, aile yapýsý, din, dil, mezhep ayrýmý yapmadan savunucu, koruyucu, eðitici rolüyle ele almayý deneyimlemiþlerdir. Bu araþtýrma, öðrencilere saha uygulamalarýna yönelik endiþelerini azaltmak ve saha çalýþmalarýna uyumu saðlamak amacýyla verilecek eðitimlerin yararlý olacaðýný göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Saha Uygulamalarý, Ýntörn, Hemþire, Öðrenci, Halk Saðlýðý, Deneyim, Niteliksel Çalýþma
|
