Genelde hamilelik öncesi insanlarýn aklýna sadece anne beslenmesinin etkili olduðu gelse de hamilelik planlayan her anne kadar babanýn da beslenmesine dikkat etmesi gerekir.Beslenmenin yaný sýra alkol,sigara kullanýmý,vücut aðýrlýðý,vücudun vitamin-mineral eksikliði gibi etmenler her iki taraf için de önemlidir.(1)
Anne-babanýn gebelik öncesinde aþýrý kilolu olmasý ve obezite durumu,bebeðin ileriki dönemlerinde obezite için risk faktörüdür.Yapýlan çalýþmalarda obeziteye baðlý metabolik hastalýðý bulunan anne-babalarýn oosit ve spermlerinin döllenme sürecini ve embriyonun geliþimini olumsuz etkilediði görülmüþtür.Bu sebeple rehberler gebelik düþünen anne-babalarýn saðlýklý bir þekilde kilo vermesini önermektedir.(2)
Annenin hamilelik öncesi ve sýrasýnda alkol tüketimi,doðum kusurlarý ve nörogeliþimin gerilemesiyle iliþkilidir.Babanýn alkol kullanmasý ise sperm anormalliklerini arttýrmaktadýr.Çin’de yapýlan bir çalýþmada 160 bin anne-babanýn %31’inin sadece babanýn alkol tüketmesiyle doðum kusurlarýnýn arttýðý görülmüþtür.Bu durum babanýn alkol tüketiminin bebek geliþiminde olumsuz etkilerinin ciddiyetini gösterir.(3)
Çocukluk çaðý obezitesi babanýn sigara tüketimiyle iliþkilidir. Shenzen’de yapýlan bir çalýþmada doðumdan sonra baba sigarasýna maruz kalmaktan ziyade gebe kalmadan önce baba sigarasýna maruz kalýnmasýnýn obeziteyle daha çok iliþkilendirilmiþtir. (4)
Hamilelik öncesi ve hamilelikte folat alýmý nöral tüp defektinde koruyucu etkiye sahiptir. Dünya Saðlýk Örgütü'nün (WHO) NTD'yi önlemek için tüm kadýnlarýn gebelik öncesi dönemden 12 haftalýk gebeliðe kadar günlük folik asit takviyesi almasý gerektiðini belirtmiþtir.Yapýlan çalýþmalarda beyin geliþiminde ve biliþsel performansýn artmasýnda önemi gösterilmiþtir.(5)Anne ve bebek için önemli olan folat babalar için de çok önemlidir.Yapýlan bir çalýþmada gebelik öncesi babalarýn 4 ay boyunca günlük 4 mg folat alýmýnda gebelik süresini etkilediði görülmüþtür.Ayrýca babanýn folat yetersizliðinde bozulmuþ sperm kalitesi görülmektedir ve bebeðin hücre oluþumunda anomaliler olmaktadýr.(5)
Sonuç olarak gebelik öncesi anne ve babanýn beslenme durumu ve saðlýklý yaþam stili bebeðin geliþimini güçlü bir þekilde etkiler. Babalarýn protein,þeker ve yaðdan çok kýsýtlý bir diyet veya tam tersi çok fazla miktarlarda içeren bir diyet tüketmesi olumsuz gebelik sonuçlarýna ve metabolik deðiþikliklere yol açabilir.(6)Bu sebeple ebeveynlerin bu süreçte beslenmelerine ayrýca özen göstermesi gereklidir.
Anahtar Kelimeler: hamilelik,baba beslenmesi,folat,sigara,alkol
|
