Astým, deðiþik uyaranlara karþý artmýþ havayolu duyarlýlýðý ve geri dönüþümlü havayolu obstrüksiyonu ile karakterize kronik inflamatuar bir hastalýktýr. Astým, dünyada ve ülkemizde patogenez, taný ve tedavisinde tüm ilerlemelere raðmen morbiditesi ve mortalitesi yüksek bir hastalýktýr. Dünyada yaklaþýk 300 milyon kadar astýmlý hasta olduðu tahmin edilmektedir. Ülkemizde ise yaklaþýk her 12-13 eriþkinden biri astým hastasýdýr.Astým için Küresel Giriþim (GINA) 2016 raporuna göre, her yýl yaklaþýk 346 bin kiþi bronþ astým nedeniyle hayatýný kaybetmektedir. Bronþ astýmýnýn klinik belirtileri arasýnda nefes darlýðý, hýrýltýlý solunum, öksürük gibi semptomlar vardýr. Astýmlý hastalarda bu semptomlarýn giderek artmasý solunum fonksiyonlarýnda bozulmaya yol açar. Kronik solunum problemlerinde bireyler nefes darlýðýndan kaçýnmak için aktivitelerini kýsýtlarlar.Sonuçta, fiziksel uygunluk düzeyleri azalýr, nefes darlýðý daha erken iþ yüklerinde ortaya çýkar ve bireyler daha az aktivite yaparlar. Kronik solunum problemi olan diðer bir hasta grubu olan KOAH’ta yapýlan bir çalýþmada,6 dakika yürüme mesafesi ile aktivite katýlýmý arasýnda pozitif bir iliþki ve dispne skorlarý arasýnda negatif bir iliþki bulunmuþtur. Kronik problemlerde,hastalýðýn tek baþýna yönetilmesi günlük yaþamda normal iþleyiþin saðlanmasý için yeterli olmayabilir. Literatürde, eriþkin bronþ astýmlý hastalarda günlük yaþam aktivitelerinin ve yaþam kalitesinin,iþ performansýnýn etkilendiði görülmektedir. Ancak bronþ astýmlý hastalarda objektif olarak aktivite rol yeterliliðini deðerlendiren bir çalýþmaya rastlanmamýþtýr.Bu çalýþmada astýmlý hastalarda aktivite rol yeterliliðinin ve egzersiz kapasitesinin deðerlendirilmesi amaçlanmýþtýr.Eriþkin bronþ astýmlý hastalarda aktivite rol yeterliliðin ve egzersiz kapasitesinin belirlenmesi ile hastalarýn hangi aktivitede ne derece zorluk yaþadýðýný deðerlendirmek ve anlamak hastalýðýn seyrinde hastaya uygulanacak pulmoner rehabilitasyon yaklaþýmlarýnýn seyrini belirlemede faydalý olacaðý düþünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Astým, Aktivite-Rol Yeterliliði, Egzersiz Kapasitesi
|