Uyku kalitesi, tüm yaþam boyunca saðlýklý iyi oluþ açýsýndan son derece kritik bir öneme sahiptir. Yetersiz uyku ve uyku bozukluklarýnýn; diyabet, obezite gibi kronik hastalýklarla ve genel mortalite ile yakýn iliþki içerisinde olduðu düþünülmektedir. Bunlara ek olarak insan kaynaklý hata ve kazalarýn da yine uyku sorunlarýyla baðlantýlý olduðu varsayýlmaktadýr. Yapýlan araþtýrmalarda diyetle alýnan makro ve mikro besin ögeleri ile uyku kalitesi arasýnda anlamlý iliþkiler tespit edilmiþtir. Örneðin yüksek glisemik indekse sahip besinlerin tüketiminin uykuya dalma; düþük posa, yüksek doymuþ yað ve þeker alýmýnýn ise uyku kalitesi üzerine negatif etkileri olduðu araþtýrmalar sonucunda ortaya konulmuþtur. Ayrýca demir ve çinko gibi bazý mikro besin ögelerinin tüketimi uyku süresi ile pozitif; K vitamini ve B12 vitamini alýmý ise negatif iliþkilendirilmiþtir. Konu ile ilgili literatürde; insan vücudunda çeþitli enzimatik reaksiyonlarda ve biyokimyasal yolaklarda kofaktör olan magnezyumun uyku kalitesi üzerine etkisini inceleyen çalýþma sayýsý oldukça sýnýrlýdýr. Bu araþtýrma; üniversite öðrencilerinin diyetle aldýklarý magnezyum ile uyku kalitesi arasýndaki iliþkiyi belirlemek amacýyla planlanmýþ ve yürütülmüþtür. Katýlýmcýlarýn diyetle magnezyum alýmý 3 günlük besin tüketim kaydýyla belirlenmiþ ve bir günlük ortalama alým düzeyleri ile deðerlendirilmiþtir. Katýlýmcýlarýn uyku kalitesini saptama aracý olarak ise Pittsburgh Uyku Kalitesi Ölçeði kullanýlmýþtýr. Çalýþmaya dahil edilen 328 (52 erkek, 276 kadýn) üniversite öðrencisinin ortalama günlük magnezyum alýmý 232±75,34 mg’dýr. Katýlýmcýlarýn %85,4’ü önerilen günlük magnezyum alýmýnýn (Erkek: 350 mg, Kadýn: 300 mg) altýnda tüketimine ve %81,7’si kötü uyku kalitesine sahiptir. Ortalama günlük magnezyum alýmý önerilen düzey ve üstünde olan katýlýmcýlarýn uyku kalitesi, olmayanlara göre istatistiksel olarak daha yüksektir (p<0,05). Ayrýca, ortalama günlük magnezyum alýmý ile uyku kalitesi arasýnda pozitif anlamlý korelasyon tespit edilmiþtir (r= -0,158; p<0,01). Çalýþma sonunda elde edilen sonuçlara göre, yeterli magnezyum alýmýnýn uyku ve uyku sorunlarýný olumlu yönde etkileyebileceði tahmin edilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Uyku kalitesi, Magnezyum, Saðlýklý beslenme
|
