D vitamini vücutta birçok mekanizmada önemli role sahiptir. Aktif hale gelmesinin ardýndan özellikle kalsiyum metabolizmasýnda rol alan D vitamini, eksikliðinin görülmesi durumunda birçok saðlýk riskine neden olmaktadýr. D vitamininin olumlu etkileri arasýnda, pankreasta beta hücreleri üzerinde sitokinlerin neden olduðu hücre harabiyetini engellemesi, insülin salýnýmýný uyarmasý, kardiyovasküler sistemde, damarlarda köpük hücre oluþumunu ve makrofajlarýn kolesterol alýmýný inhibe etmesi, lenfositlerden salýnan sitokinlerin inhibisyonu ile endotel hücrelerinde adhezyon moleküllerinin üretimini baskýlayarak ateroskleroza karþý koruma saðlamasý sayýlabilir. Ayrýca D vitamini, diyabet, obezite, hipertansiyon gibi önemli halk saðlýðý sorunlarý ile iliþkilendirilir. Ayný zamanda D vitamini eksikliði ile kas zayýflýðý, kardiyovasküler hastalýklar, insülin direnci ve immün sistem bozukluklarý gibi durumlar arasýnda anlamlý iliþkiler olduðu gösterilmiþtir. Son zamanlarda yapýlan çalýþmalar D vitamini ile prevelansý giderek artan kanser türleri arasýndaki iliþkiler üzerine odaklanmaktadýr. D vitamini reseptörlerinin aktive olmamasý, yetersiz güneþ ýþýnlarýna maruz kalma ve kanserli bireylerde görülebilecek çeþitli sebeplerden dolayý, D vitamini sahip olduðu anti-kanser etkisini göstermesine ve bazý mikrobiyal peptidleri ve lenfositleri indüklemesine engel olur. Bu sebepler kanserli bireylerde D vitamininin bu mekanizmalarýnýn aksamasýna baðlý olarak D vitamini eksikliðine kanýt olarak gösterilebilir. Birçok çalýþmada kanserin nedenleri ve tedavileri üzerine odaklanýlmýþtýr. Meme kanseri, kolorektal kanser, troit kanseri, cilt kanseri ve pankretaik kanserlerinin D vitamini ile iliþkisini inceleyen çalýþmalar mevcuttur. Bu çalýþmada birçok hastalýkla iliþkisi olan D vitamininin kanser ve kanser türleri ile iliþkisi ve etki mekanizmalarý incelenmiþtir. Bu kapsamda D vitamininin saðlýklý bireylerde kanserin önlenmesinde ve kanserli bireylerin kanser tedavisinde kullanýmýna bilimsel bir bakýþ açýsý kazandýrmak amaçlanmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: D vitamini, kanser, saðlýk
|
