Aflatoksin B1 (AFB1) Aspergillus flavus ve Aspergillus parasiticus mantarlarý tarafýndan toprakta, yemlerde ve çürüyen bitkilerde üretilen güçlü bir mikotoksindir. Uygun koþullarda depolanmayan darý, mýsýr, yer fýstýðý, pirinç, pamuk çitiði, susam, ayçiçek tohumu, buðday ve çeþitli baharatlarda bulunmaktadýr. Kontamine besinlerin iþlenmesi sýrasýnda AFB1 hem insan saðlýðý hem de hayvan saðlýðý açýsýndan tehdit oluþturmaktadýr. AFB1’in neden olduðu toksisitenin azaltýlmasýna yönelik çeþitli müdahaleler yapýlmýþtýr. Bunun için çeþitli fiziksel, kimyasal ve biyolojik yöntemler geliþtirilmiþtir. Antioksidan içeriðe sahip kurkumin, likopen, bazý antioksidan vitaminler, astaksantin ve probiyotik gibi takviyelerin doku hasarý ve oksidatif stresin azaltýlmasýnda etkili olduðu belirtilmektedir. Yapýlan birçok çalýþmada kurkumin, likopen, astaksantin, A, C ve E vitaminlerinin AFB1 maruziyeti sonucunda geliþen oksidatif stresi ve inflamatuar yanýtý azalttýðý belirlenmiþtir. Besin destekleri serbest oksijen radikallerinin süpürülmesi, pro-inflamatuar yanýtýn baskýlanmasý, lipid peroksidasyonu ve DNA hasarýnýn önlenmesi ile aflatoksikozisi önlediði bilinmektedir. Antioksidan vitaminler ve bileþiklere ek olarak probiyotikler gerek baðýrsak mikrobiyotasýný modüle etmesi gerekse aflatoksikozisi azaltmasý ile olumlu etkiler göstermektedir. Bu çalýþmanýn amacý, AFB1 maruziyetinin neden olduðu yan etkilerin azaltýlmasýnda güncel olarak kullanýlan besin desteklerini araþtýrmak ve saðlýk üzerindeki etkilerini deðerlendirmektir. Sonuç olarak, besin destekleri AFB1 toksisitesinin azaltýlmasýnda kullanýlabilecek güncel bir yöntemdir. Ancak besin desteklerinin etkinliðini gösteren çalýþmalar oldukça sýnýrlý düzeydedir ve bu konuda yapýlacak çalýþmalara ihtiyaç vardýr. (ORCID ID: 0000-0003-4524-8205)
Anahtar Kelimeler: Aflatoksin B1, Antioksidan, Besin destekleri, Probiyotik
|
