Bu araştırmanın amacı Türkiye’de ulusal ve uluslararası alanda faaliyetlerde bulunan Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN), Doğal Hayatı Korum Vakfı (WWF), Greenpeace, Tema Vakfı, Türkiye Çevre Vakfı (TÇV) ve Çevre Koruma ve Ambalaj Atıklarını Değerlendirme Vakfı (ÇEVKO) olmak üzere altı çevreci sivil toplum kuruluşu faaliyetleri üzerinden; çevreci sivil toplum kuruluşlarının politika yapım süreçlerinde etkili olup olmadıklarının yanıtını bulmaktır. Çevre hareketlerinin ortaya çıkmasındaki ana etken, sanayileşme nedeniyle doğal çevrenin kaybolmasıdır. Zamanla bu yeni ekolojik hareketler kurumsal bir yapı kazanmıştır. Kurumsallaşmış çevreci kuruluşlar, küresel sorunları çözmenin nesnesi değil öznesi haline gelmiştir. Bu durum çevre kuruluşlarının siyasi arenada kendilerine yer bulduğunu göstermektedir. Sivil toplum, halkın kamusal alana katılmasını ve onu etkilemesini sağlamıştır. Sivil toplum kuruluşları, toplumun sorunlarını, isteklerini, kaygılarını, beklentilerini devlete, dernek, sendika, gibi örgütlü resmi kuruluşlar aracılığıyla ifade etmesine olanak tanımaktadır. Sivil toplum, vatandaşlar ve devlet arasındaki iletişimi sağlayan, özelleşmiş konularda örgütlü hareket kabiliyeti kazandırarak büyük sesler duyulmasını sağlayan önemli bir unsurdur. Aynı zamanda, sivil toplumun ülkenin demokratikleşmesi üzerinde önemli bir etkisi olduğunu belirtmekte fayda vardır. Günümüzde insan, doğanın bir parçası olduğunu kabul etmemekte, kendisini doğanın hâkimi olarak görmektedir. Bu da çevrenin tahribatına neden olmaktadır. Tüm çevrecilerin amacı, insanın ve doğanın sürdürülebilir geleceğini tehdit eden her şeyin doğaya zarar vermesini engellemektir. Pek çok ekolojik hareket olmasına rağmen hepsinin ortak amacı çevre sorunlarını önlemek, doğayı korumak ve sürdürülebilirliğini sağlamaktır. Ekolojik hareketlerin ekonomik, politik, sosyal, kültürel ve hayatın her alanındaki çevre sorunlarına dikkat çekmek ve çözüm aramak için yeni ekolojik hareketler geliştirdiği söylenebilmektedir. Çevreci sivil toplumun da bu faaliyetleri nezdinde kamu kurumları da politika geliştirir. Kamu kurumları da çevreye duyarlı kamusal alan oluşturmak ve kamu çalışanlarının çevreye duyarlı bir bilinçle hareket etmesine dair tedbirler alır. Bu çalışmada sivil toplum kuruluşlarının faaliyetlerinin, kurum ve kuruluşlarının kurumsal çevre politikası bağlamında strateji geliştirme ve karar alma gibi önemli konularda yol gösterici olabileceği düşünülmektedir. (ORCID ID: 0000-0001-9536-2896)
Anahtar Kelimeler: Çevre, Çevre Koruma, Çevre Politikası, Sivil Toplum Kuruluşları
|