BİLDİRİLER

BİLDİRİ DETAY

Ayşe YILMAZ
TEKNOLOJİNİN KADIN SAĞLIĞINA YANSIMALARI
 
Günümüzde teknolojinin hızla gelişmesi insanların teknolojiden yararlanmasını zorunluluk haline getirmiştir. Teknolojinin yaygın olarak kullanılmasının, bilgi paylaşımının artması, iletişimin kolaylaşması, bir işi kısa sürede ve daha az enerji harcayarak yapabilme gibi hayatı kolaylaştırıcı faydaları bulunmaktadır. Fakat kimi uzmanlar teknolojiyi, toplum tarafından iyi veya kötü yönde kullanılabilecek yansız bir potansiyel güç olarak görürken kimi uzmanlar da toplumu olumsuz yönde etkileyen kötü faktör olarak değerlendirmektedir. Her iki bakış açısına göre toplum üzerinde önemli etkisi olan teknoloji, en basit araçlardan, en karışık teknik sistemlere kadar, yaşantımızın her anında ve bulunduğumuz yerde varolan bir olgudur. Teknolojiyle birlikte toplumsal bir değişim ve gelişim yaşanmaktadır. Kadınlar toplumsal yaşamın her alanında yer alabilmekte, eğitim seviyeleri artabilmekte, ekonomik güç kazanabilmekte, sağlık alanındaki gelişmeler ve sağlığa ulaşım imkanlarıyla birlikte kadının sağlık düzeyi gelişmektedir. Kadın sağlığını etkileyen faktörlerden olan teknolojik gelişmeler kadın sağlığını olumlu ve olumsuz yönde etkilemektedir. Günümüzde elektrik enerjisi ile çalışan ve elektromanyetik dalga yayan araçların yaygın olarak kullanılması elektromanyetik alana maruz kalma riskini artırmakta, genelde toplum sağlığı, özelde ise kadın sağlığı olumsuz yönde etkilenmektedir. Radyasyona bağlı olarak özellikle kanserler, üreme ve kalp-damar sistemi üzerine olan etkiler, katarakt ve baş ağrısı gibi semptomlar görülmektedir. Artan radyasyon üreme sağlığını da olumsuz şekilde etkilemektedir. Elektromanyetik kaynaklar arttıkça kadında ovulasyon ve yumurta kalitesi bozulmakta ya da gecikmiş gebelik olabilmektedir. Özellikle her gün kullanılan cep telefonu, uzaktan kumanda, internet bağlantıları, mikrodalga fırınlar, uydu antenleri elektromanyetik dalga yayan araçlara birer örnektir. Her yıl binlerce kadının radyasyona maruz kalmasıyla gebeliği sonlandırılmaktadır. Günümüzde bilim, iletişim ve teknolojide yaşanan gelişmeler sonucunda medya en yaygın bilgi kaynağıdır ve büyük kitlelere kısa sürede ulaşabilmekte ve onları etkileyebilmektedir. İletişim araçları toplumun davranış kalıpları, değer ve düşünce tarzlarının bireylere kazandırılması ve öğrenilenlerin içselleştirilmesinde etkili olmaktadır. Medyada “sağlık konulu haberler” sağlığın insan yaşamındaki önemi nedeniyle büyük önem teşkil etmektedir. Literatürde sağlık konusunda verilen haberler “iki ucu keskin bir bıçak gibi” yorumlanmaktadır. Çok önemli konularda kamuoyunu aydınlatmak ve eğitmek mümkün olabileceği gibi, verilen bilgiler eksik ve yanlış yorumlamaya müsait ise tehlikeli hale dönüşebilmektedir. Medya kadını; “cinsel-magazin nesnesi” gibi temsili özelliklerle göstermektedir. Ülkemiz Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı medyadaki cinsiyetçi tutumu, toplumdaki cinsiyetçi tutumdan bağımsız düşünülemeyeceğini, birbirlerini pekiştirdiklerini ileri sürmüş ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Ulusal Eylem Planı’nda “Kadın ve Medya” konusuna geniş yer vermiştir. Medya, reklamlar aracılığıyla yaptığı propagandalar da toplumda ideal kadın profili çizmektedir. Kadınlar sıklıkla meme, burun, kalça ve karın bölgelerine estetik operasyon yaptırmakta olup bu kadınlar, estetik girişim uygulanmadan önce medyayı önemli bilgi kaynağı olarak kullanmaktadır. Yabancı literatürde siber taciz, siber zorbalık gibi farklı kavramlar ile de tanımlanan dijital şiddet insanların mail, kısa mesaj gibi teknoloji ile alakalı yollar aracılığıyla diğer insanları tehdit ederek veya onlara şantaj yaparak zarar vermelerini içeren her türlü faaliyet olarak tanımlanabilir. Bazı araştırmalara göre diğer şiddet türlerinde olduğu gibi kadınlar erkeklerden daha fazla dijital şiddete maruz kalmaktadırlar. Ancak kadınların dijital şiddet uygulamaya daha meyilli olduklarını ileri süren araştırmalar da mevcuttur. Günümüzde sosyal medya özellikle ikili ilişkilerde gözetleme aracı olarak kullanılmaktadır. Hatta gözetlemek sosyal medyayla bir alışkanlık haline gelmektedir. Gözetim, beraberinde şiddeti getirmektedir. Toplumsal şiddetin ve özellikle toplumsal cinsiyet eşitsizliğinden kaynaklanan kadınlara yönelik şiddetin yoğun olduğu ülkemizde şiddetin sosyal medyayla yeni bir boyut kazandığı görülmektedir. Teknolojinin gelişmesiyle teknolojik cihazlar sağlık alanına da girmiş, sağlık teknolojisi de gelişmiştir. Sağlık teknolojisi ve bu teknolojideki cihazlar ya da uygulamalar “sağlığı geliştirmek, hastalığı tanılamak, önlemek, tedavi etmek, rehabilite etmek ya da uzun dönem bakım için kullanılan her türlü girişim olarak tanımlanabilir. Sağlık teknolojisinin kullanıldığı en önemli alanlardan biri yardımcı üreme tekniklerinin (YÜT). olumlu yönü, ileri yaşlarda çocuk sahibi olma şansı sunmasıdır. YÜT gebeliklerinde normal gebeliklere göre ikiz gebelik oranı 22 kat, üçüz oranıysa 50 kat artmıştır. Buna bağlı gelişen çoğul gebeliklerde en önemli komplikasyon, erken doğum eylemi ve düşük doğum ağırlıklı bebeklerdir. Ayrıca bu gebeliklerde doğumsal defektler artmakta, gebelik izlemi güçleşmekte, annede genel obstetrik komplikasyonlar ve sezeryan oranları artmaktadır. Sezaryen operasyonu maternal, perinatal mortalite ve morbiditeyi arttırmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Teknoloji, Kadın Sağlığı, Teknoloji ve Kadın



 


Keywords: