Yemebozuklukları (YB), bedenşekli ve ağırlığıile ilgili bozulanalgıları ve endişeleriiçeren yemedavranışlarındakipatolojik rahatsızlıklarolup sağlıksızağırlık kontrolüdavranışlarıyla birlikte, halksağlığı problemlerininbaşlıcakonularından biridir.
Dünyaçapında yemebozukluğu oranlarıgöreceli olarakdüşük olmakla birlikte (%1-5), ciddifiziksel ve psikososyalsonuçlarıbulunmaktadır.
Bedenimajı memnuniyetsizliği,yeme bozukluklarındandaha yaygınolansağlıksız kilo kontroldavranışlarıaçısından önemlibir riskfaktörüdür. Örneğin, daha yüksek düzeydebeden tatminsizliğiolan adölesanların, diyet,sağlıksız kilo kontrol davranışları vetıkınırcasına yemedavranışı gibi alışkanlıklaradaha çoksahip olduklarıgösterilmiştir.
Sporculardayeme bozuklukları konusu,özellikle sonyıllarda artan birşekilde dikkatiçekmektedir. Sporculardabeden imajıkaygılarının yemebozukluğugelişme riskiniartırdığını göstermektedir. Genelliklesporcular performanslarınıoptimize edecekbir vücut kompozisyonuelde etmek için, gelenbaskıların etkisiile yeme bozukluklarıaçısından dahafazla risk altınagirmektedir. Sporcuolmayanlar ile karşılaştırıldığında, hemkadın hem deerkek sporcularda, yeme bozukluğunun gelişimriski fazladır. Budurum özellikle düşükvücut ağırlığınınve vücut yağının rekabetavantajı kazandırdığısporcularda dahabüyük bir risktaşımaktadır. Örneğin, dahadüşük vücut yağıistenen sporlarda (ritmikjimnastikvb.), düşükvücut ağırlığı gerektirensporlarda (kürek, kısamesafe koşuvb.) ve spesifikağırlık sınıflamasıolan sıkletsporlarında (boks, judovb.) vücutağırlığının azaltılmasınayönelikbaskılar artmaktadır.
AraştırmamızdaAdölesan bireyler ile sporcu olmayan adölesan bireylerin fiziksel aktivite düzeyleri ve beslenme davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu sebeple araştırmaya toplam 44 katılımcı dahil edilmiştir. Katılımcıların 22’si Mersin gençlik ve spor il müdürlüğü Türkiye olimpiyat hazırlık merkezi ve sporcu eğitim merkezinde bulunan güreş sporcularıdır. 22’si ise Mersin Dumlupınar imam hatip lisesi öğrencilerinden oluşmaktadır.
Araştırma sonuçlarını elde edebilmek için Fiziksel aktivite ölçeği (Uluslararası Fiziksel AktiviteiAnketi Kısa Form – Ek 1) ve Beslenme Davranışları ölçeği-Ek 2 kullanılmıştır. İlk olarak çalışmada katılımcılara ait genel bilgiler ve beslenme alışkanlıkları N ve yüzde yöntemiyle Çizelgelaştırılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Yeme Bozukluğu, Adölesan Beslenmesi, Sporcu Beslenmesi
|
