Giriş: Günümüzde ülkemizde ve dünyada genç nüfusun önemi gitgide değer kazanmaktadır. Bu genç nüfusun eğitimli, sağlıklı ve üretken olması gelecek açısından büyük bir önem arz etmektedir. Tüm bunlara rağmen üniversiteli gençler stresli ve kaygılı bir ortamda yaşamaktadır. Gençlerin üniversite yıllarında yetişkin bir birey olmaları, sorumluluklarının artması ve bunlarla beraber gelecek kaygıları da oluşmaktadır. Tüm bunlara bağlı olarak gençler bu dönemde riskli sağlık davranışları göstermektedirler. Riskli sağlık davranışlarının kazanılması ergenlik döneminde başlayıp yetişkinliğe kadar devam etmektedir. Son yıllarda ülkemizde ve dünyada gençlerin riskli sağlık davranışları gitgide artmaktadır. Sağlık üniversitesinde okuyan öğrencilerin eğitim düzeyinin ilerlemesiyle sağlık alanında değişen değer yargıları nedeniyle, riskli davranışlar gibi konularda diğer gruplardan farklı tutum ve davranış örüntüleri gösterebilirler. Bu riskli davranışların belirlenip değerlendirilmesi önemli bir alanı oluşturmaktadır. Ancak ülkemizde halen riskli sağlık davranışlarına yönelik yeteri kadar çalışma yapılmamaktadır. Bu neden yapılan bu çalışma ülkemizde gençlerin riskli sağlık davranışlarını ne kadar kullandıklarını yönünde bir adım olmaktadır.
Amaç: Bu araştırma sağlık üniversitesinde okuyan öğrencilerin, riskli sağlık davranışlarını incelemek ve gençlerin riskli sağlık davranışlarını engellemeye yönelik öneriler geliştirmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir.
Kapsam: Yapılan araştırmanın evreni İstanbul’da sağlık üniversitesinde okuyan öğrencilerden oluşmaktadır. Araştırma üniversitede okuyan 202 kadın, 71 erkek öğrenciye uygulanmıştır ve 2 ay sürmüştür.
Sınırlılıklar: Araştırma sadece İstanbul’da uygulanmıştır ve 1 üniversiteyi kapsamaktadır.
Yöntem: Araştırmada 51 maddeden oluşan 5’li likert ölçek ve katılımcıların demografik özelliklerinin olduğu ve tercih nedenlerini etkileyebilecek farklı değişkenlerin belirlenmesine yönelik maddelerin olduğu bir anket uygulanmıştır. Araştırmaya toplam (N=273) bireyin katılımıyla gerçekleşmiştir. Araştırmada elde edilen veriler SPSS 15 programı ile analiz edilmiştir. Cronbach’s Alpha kat sayısı 0.751 değeri elde edilmiştir. Araştırmada elde dilen verilerin analizinde betimleyici istatistikler Ki-kare test tekniği uygulanarak genişletilmiştir.
Bulgular: Çalışmamıza katılan öğrencilerin çoğunluğunun kadın n=202 (%74), erkek n=71 (%26) ve 18- 45 yaş aralığındaki üniversite öğrencilerinden oluşturduğu görülmektedir. Katılımcıların n=150 (%54.9) ilçe merkezi, n=110 (%40.3) il merkezi, n=12 (%4.4) köy ve n=1 (%0.4) yabancı ülkeden geldikleri, gelir düzeyleri n=64 (%23.4) 2000 ve altı, n=86 (%31.5) 2000-3000, n=47 (%17.2) 3000-4000, n=39 (%14.3) 4000-5000 ve n=37 (%13.6) 5000 üzeri olduğu görülmüştür. Katılımcıların n=30 (%11) mevcut sağlık durumlarının mükemmel olduğunu, n=63 (%23.1) çok iyi, n=130 (%47.6) iyi, n=46 (%16.8) orta ve n=4 (%1.5) kötü olarak ifade etmişlerdir. Elde edilen veriler sonucunda sağlık üniversitesinde okuyan öğrencilerin, riskli sağlık davranışları incelenmiştir.
Sonuç: Sağlık üniversitesi öğrencilerine uygulanan ölçeklerin sonuçlarına baktığımızda 263 öğrenciden sadece 6 kişinin olumsuz sağlık davranışları gösterdiğini görülmektedir. 9 kişi orta düzeyde olumsuz sağlık davranışında bulunurken 21 kişi çok az, 237 öğrencide ise hiç olumsuz sağlık davranışı görülmemektedir. Riskli sağlık davranışlarını cinsiyetlere göre değerlendirildiğinde, kadınlarda (43.55±6.68) olumsuz riskli davranışlarının ortalaması erkeklere (40.79±7.98) göre istatistiksel düzeyde daha anlamlı olduğu görülmektedir (p<0.05). Daha önceki yapılmış çalışmalar da bu bağlamda değerlendirildiğinde, üniversite öğrencilerinin stres ve kaygılarının yüksek olmasına rağmen sağlık üniversitesinde okuyan öğrencilerin daha az riskli sağlık davranışlarında bulunduklarına ulaşılmaktadır. Çalışma, aldıkları eğitim ve sağlık alanında alınan eğitimin öğrencileri daha bilinçli yaptığı, yapılan çalışmalarda ortaya konulan üniversite öğrencilerinin zorluklarına karşı daha baskın geldiğini ortaya koymaktadır.
Anahtar Kelimeler: Anahtar Kelimeler: Sağlık, Üniversite, Öğrenci, Risk, Davranış
|
