Giriş: Aşırı kullanım, travma, akromiyoklavikular artroz gibi nedenler omuz çevresi tendonlarda sıkışmaya bağlı ağrı ve enflamasyona neden olabilir. Ağrının şiddeti, eklem hareketlerinin kısıtlanması hastaların yaşam kalitelerinin de düşmesine neden olmaktadır. Kalsifik tendinit; omuz ekleminin önemli bir yapısı olan rotator manşet kaslarının içerisinde kalsiyum depolanması ile karakterize bir hastalıktır. Hastalığın nedeni tam olarak bilinmemektedir.Hastalık toplumda %2 ile %6 arasında görülmektedir. Kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülmektedir. %10 ile %24 oranlarında iki taraflı da görülebilmektedir. Fizik tedavi yöntemleri kas spazmını ve ağrıyı azaltarak, erken dönemde eklem hareketlerinin rahatlıkla yapılabilmesine olanak sağlar. Şok dalga tedavisi (Extracorporeal Shock Wave Therapy - ESWT), yüksek amplitüdlü ses dalgalarının vücudun istenen bölgesine odaklanması ve orada iyileştirici etki sağlaması esasına dayalı omuzun kalsifiye tendinitinde de kullanmakta olan alternatif yeni bir tedavi yöntemidir.
Amaç: Çalışmanın amacı, kronik rotator cuff kalsifik tendinit tanısı almış hastalarda klasik fizyoterapi yöntemleri ile ESWT tedavisinin etkinliğini karşılaştırmaktır.
Kapsam: Bu çalışma kronik rotator cuff kalsifik tendiniti tanısı almış 80 hasta ile Florence Nightingale Hastanesi Fizyoterapi ve rehabilitasyon bölümünde mayıs - eylül 2017 tarihleri arasında yapılmıştır. İstanbul Bilim Üniversitesi etik komisyonundan etik kurul onayı ve hasta onamları sözlü, yazılı olarak alınmıştır.
Yöntem: Son 1 yıldır omuz ağrısı şikayeti olan 40-70 yaş aralığındaki hastalar randomize olarak 2 gruba ayrılmıştır. Her 2 grupta da 40’ar hasta yer almaktadır. Çalışmaya travma ve cerrahi öyküsü olan, inflamatuvar romatizmal hastalığı olan, servikal rahatsızlığı olan, üst ekstremitede başka bir kas iskelet problemi olan hastalar dahil edilmemiştir. Kontrol grubuna ultrason (1.0 MHz, 5 dk, düz), tens (konvansiyonel, 20 dk) ve omuz eklem hareket açıklığı ile germe egzersizleri, buz (15 dk) uygulanmış, tedavi grubuna ise bu programa ek olarak ESWT (4 Hz, 1800 atım, enerji yoğunluğu 0,07-0,15 mJ/mm2) tedavisi uygulanmıştır. Tüm hastalar haftada 5 gün olmak üzere 4 hafta boyunca toplam 20 seans tedaviye alınmıştır. ESWT tedavisi ise ek olarak haftada 1 kez toplamda 4 defa uygulanmıştır. Tedavi öncesi ve sonrasında tüm hastaların yaş, boy, kilo, beden kütle indeksleri, görsel analog skalasına göre ağrı şiddetleri, omuz fleksiyon, ekstansiyon, abduksiyon ve eksternal rotasyon yönlerinde eklem hareket açıklıkları ve Q-Dash skoru ile fonksiyonel disabilite durumları değerlendirilmiştir. Verilerin istatistiksel analizinde SPSS 22.00 programı kullanılmış p<0,05 düzeyi anlamlı kabul edilmiş, tanımlayıcı veriler kaydedildikten sonra nonparametrik verilerin gruplar arası analizi için Mann-Whitney U test, tedavi öncesi ile tedavi sonrası karşılaştırmalarında Wilcoxon test yapılmıştır.
Araştırmanın problemi: Kronik rotator cuff tendiniti olan hastalarda ESWT ile klasik fizik tedavi yönteminin karşılaştırılmasıdır. Araştırmanın kısıtları:İstanbul Florence Nightingale hastanesi fizyoterapi bölümünde rotator cuff kalsifik tendiniti tanısı almış hastalar.
Bulgular: Çalışmadaki hastaların yaş ortalaması 53,29±9,57 yıl, beden kütle indeksleri 26,09±2,99 kg/m2’dir. Her 2 gruptaki hastalarda iyileşme görülmekle birlikte ESWT uygulanan hastaların ağrı, eklem hareket açıklığı ve Q-Dash değerlerinde istatistiksel olarak ileri düzeyde iyileşme olduğu görülmüştür (p<0,001; <0,001; <0,001).
Sonuç: Son yıllarda klasik fizik tedavinin yanında omuz ağrılarını geçirmek için alternatif teknikler aranmıştır. Sonuç olarak ESWT tedavisi özellikle omuz kalsifik tendinitte bir süredir kullanılan ve etkinliği kanıtlanmaya başlanan bir yöntemdir. ESWT’nin etki mekanizmasına bakıldığında şok dalgası odağında basıncın artması ve bunun da kalsifikasyonda fragmantasyon ve kavitasyon meydana getirerek kalsifik birikintilerin çözülmesi ve çevre dokular tarafından absorbe edilmesi yönünde olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmanın sonucunda da rotator cuff kalsifik tendiniti olan hastaların tedavi programına ek olarak uygulanan ESWT’nin iyileşmede etkili bir yöntem olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: ESWT, Rotator Cuff, Kalsifik Tendinit
|
