Giriş ve Amaç: Kadınların işgücü piyasasında var olmaları birçok yönden önemlidir. Ekonominin büyümesine ve yoksulluğun azaltılmasına katkı sağlanıldığı gibi kadınların ekonomik özgürlüğünün oluşması ile kendilerine olan güvenleri ve toplumsal saygınlıkları da beraberinde artmaktadır. Kamusal alanda varlık gösteren kadınlar aile içinde de toplumsal cinsiyet rolleri gereği olarak anne ve eş rollerini de yerine getirmektedirler. Çalışma yaşamında kadınlara yönelik cinsiyet ayrımcılığı, ev içinde anne ve eş olmaya dair aile ilişkilerinin düzenlenmesinde yaşanılan sorunlar kadın çalışanların ruh sağlığını olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Literatüre bakıldığında çalışan kadınların ruhsal durumlarına ilişkin çalışmaların sınırlı olduğu ve sanayi bölgesinde çalışan kadınlarla yürütülen çalışmaların oldukça bulunmadığı görülmektedir. Bu nedenle bu çalışmada organize sanayi bölgesinde çalışan kadınların ruhsal durumları ve aile içi işlevlerine etkisini saptamak amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Çalışma ülkemizin batısında yer alan bir büyükşehirdeki organize sanayi bölgesinde Haziran – Ağustos 2019 tarihleri arasında 275 işçi kadın ile gerçekleşti. Veriler Kişisel Bilgi Formu, Aile Değerlendirme Ölçeği ve Kısa Semptom Envanteri kullanılarak toplandı. Araştırmadan elde edilen veriler SPSS for Windows 22.0 paket programı kullanılarak analiz edildi. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiksel yöntemleri olarak sayı, yüzde, ortalama, standart sapma kullanıldı. İki bağımsız grup arasında niceliksel sürekli verilerin karşılaştırılmasında t-testi, ikiden fazla bağımsız grup arasında niceliksel sürekli verilerin karşılaştırılmasında Tek yönlü (One way) Anova testi, Anova testi sonrasında farklılıkları belirlemek üzere tamamlayıcı post-hoc analizi olarak Scheffe testi kullanıldı. Araştırmanın sürekli değişkenleri arasında pearson korelasyon ve regresyon analizi uygulandı. Bulgular: Kadınların %28’inin 25 yaş altında, %30,5’inin lise mezunu, %60’ının evli olduğu saptandı. Çalışmada yer alan kadınların %16’sı deri- tekstil firmasında, %52’sinin 5 yıl ve altı sürede çalıştıkları ve %65,1 oranında gelirin giderden az olduğunu düşündükleri belirlendi. Katılımcı kadınların aile değerlendirme ölçeği alt boyut puanlarına bakıldığında problem çözme, iletişim ve roller alt boyutlarının aile işlevleri açısından sağlıksız olduğu belirlendi. Problem çözme ortalaması 1,966±0,673 (Min=1; Maks=4), “iletişim” ortalaması 2,324±0,349 (Min=1.33; Maks=3.22), “roller” ortalaması 2,504±0,448 (Min=1.27; Maks=3.55). Okuryazar olmayan, 36-40 yaş aralığında, 4 ve üzeri çocuk sahibi olan, geniş ailede yaşayan, mobilya sektöründe çalışan ve çalışma süresi 10 yıl üzeri olan kadınların depresyon puanlarının daha yüksek olduğu belirlendi (p<0.05). Ayrıca evli kadınların depresyon puanları (x=24,030), bekar kadınların depresyon puanlarından (x=27,373) düşük bulundu (t=-2,699; p=0.007<0.05). Kısa semptom envanterine göre depresyon puanı ile anksiyete arasında ilişki olduğu r=0.874 pozitif (p=0,000<0.05) belirlendi.
Sonuç: Araştırmada kadınların aile işlevlerinin yetersiz olduğu saptandı. Depresif bulguları yüksek olan kadınların aynı zamanda anksiyete seviyelerinin de yüksek olduğu ve problem çözmede yeterli olmadıkları saptandı. Organize sanayi bölgesinde çalışmanın kadınların ruhsal durumu ve aile işlevlerini olumsuz etkilediği, bu nedenle ev içinde kadınlara eş desteğinin olması gerektiği, sözü geçen örneklem grubundaki kadınlara iletişim, problem çözme ve ruhsal hastalıkların belirtileri gibi konular hakkında uygun eğitim v.s planlanmaların yapılması önerilebilir.
Anahtar Kelimeler: Anahtar Kelimeler: Organize Sanayi, Kadın, Aile İşlevi, Ruhsal Durum
|
