Giriş: Çalışmalarda çeşitli deneysel obezite modelleri kullanılmaktadır. En çok kullanılan deneysel obezite modelinden biride yüksek yağlı diyetle oluşturulan obezite modelidir. Obezite vücutta visseral ve supkutan yağ dokusu hacminin arttığı, kanser, tip II diyabet ve kalp hastalıkları gibi sağlık problemlerinin göründüğü, tıbbi bir durum olarak tanımlanmaktadır. Gıdalarla alınan enerji vücudun harcadığı enerjiden fazla olduğunda fazla enerji yağ dokusunda nötral yağ olarak depolanır ve obezite ortaya çıkar. Yağ dokusu vücudun birçok yerinde bulunur ve bulunmuş olduğu yere göre adlandırılır. Retroperitoneal yağ dokusu peritonun arkasında sağ ve sol yağ dokusu olmak üzere iki yağ dokusu olarak bulunur. Bu yağ dokusu sinir lifleriyle innerve edilir. Sinir liflerinin özellikle lipoliz olmak üzere yağ dokusunun metabolizmasında önemli rolleri bulunmaktadır. Yağ dokusunu innerve eden sinir liflerinin cerrahi olarak kesilmesiyle yağ dokusu denervasyonu yapılmaktadır. Amaç: Çalışmamızda karbonhidratlı ve yağlı diyetle beslenen ratlarda retroperitoneal yağ dokusu denervasyonun yağ dokusundaki ağırlık artışına etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Kapsam: Yapılan bu çalışma deneysel çalışma olup 32 adet Sprague Dawley ırkı rat üzerinde yapılmıştır. Sınırlıklar: Araştırma deneysel nitelikte olduğundan deney hayvanları kullanımı etiğinin 3R kuralı gereği sınırlı sayıda hayvan üzerinde yapılmıştır. Yöntem: Çalışmada kullanılan hayvanlar Karadeniz Teknik Üniversitesi Cerrahi Araştırma Merkezinden temin edilmiş olup beslenme barınma ve hayvanlara yapılan tüm işlemler yine bu merkezde yapıldı. Etik kurul onayı Karadeniz Teknik Üniversitesi hayvan deneyleri yerel etik kuruldan alındı ( 2013/29). Çalışmada, 100 -150 g ağırlığında ve 3-5 haftalık Sprague Dawley ırkı 32 rattan her grupta 8 tane olacak şekilde 4 grup oluşturuldu. I. ve II. Grup yüksek yağlı yem (protein %26.2, karbonhidrat %26.3, yağ %34.9) ile beslendi. I. Grubun retroperitoneal yağ dokusu denerve edilirken II. Grubun retroperitoneal yağ dokusu denerve edilmedi. III.ve IV. Grup ise karbonhidratlı yem (protein %19.2, karbonhidrat % 67.3, yağ % 4.3) ile beslendi. III. Grubun retroperitoneal yağ dokusu denerve edilirken IV. Grubun retroperitoneal yağ dokusu denerve edilmedi. Gruplar kendilerine özgü yemle 70 gün boyunca beslendi. Beslenme sürecinin sonunda hem sağ hem de sol retroperitoneal yağ dokuları çıkarılarak tartımları yapıldı. Grupların sonuçları ortalama±SD olarak ifade edildi. Gruplar arasındaki farklılık ise nonparametrik test olan Mann Whitney U testi ile saptandı. Tüm analizler SPSS 16.0 for Windows istatistik paket programında %95 güvenle yapıldı. p≥0.05 anlamsız, p< 0.05 ise istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi. Bulgular : Ölçümler sonucunda yüksek yağlı yem ile beslenen ve yağ dokusu denerve edilen I. Gruptaki ratların sağ ve sol retroperitoneal yağ dokusu toplamının ağırlıkları ortalaması 9.58±3.65 gr olduğu, yine aynı tür yemle beslenen ve retroperitoneal yağ dokusu denerve edilmeyen II. Grupta sağ ve sol retroperitoneal yağ dokusu toplamının ağırlıkları ortalaması 9.83±3.43 gr olduğu tespit edildi. Bu iki grupta retroperitoneal yağ doku ağırlıkları açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı tespit edildi (p>0.05). III. Grupta karbonhidratlı diyetle beslenen yağ dokusu denerve edilen ratların sağ ve sol retroperitoneal yağ dokusu toplamının ağırlıkları ortalaması 9.19±3.03 gr olduğu, yine aynı tür yemle beslenen ve retroperitoneal yağ dokusu denerve edilmeyen IV. Grupta sağ ve sol retroperitoneal yağ dokusu toplamının ağırlıkları ortalaması 6.10±1.94 gr olduğu tespit edildi. Bu iki grupta retroperitoneal yağ doku ağırlıkları açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu tespit edildi (p<0.05). Sonuç: Çalışmamızda yüksek yağlı diyetle beslenme durumunda denervasyonun yağ dokusunda ağırlık değişimine herhangi bir etkisinin olmadığı, ancak karbonhidratlı beslenme durumunda denervasyonun yağ dokusunda ağırlık artışına neden olduğu tespit edildi. Bu sonuç denervasyon durumunda yüksek yağlı ve karbonhidratlı diyetle beslenmenin yağ dokusunda farlı metabolik olayların gerçekleşmesini sağladığını göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Yüksek yağlı diyet, Yağ dokusu denervasyonu, Retroperitoneal yağ dokusu, Obezite
|
