Giriş: Üriner inkontinans (Üİ) kadınların yaşam kalitesini etkileyen çok önemli bir sağlık sorunudur. Bu sorun kadınların özgüvenlerinin azalmasına, sosyal aktivitelere katılmalarının engellenmesine ve kadınların içe kapanmasına neden olur. Üİ şikâyeti yaşayan kadınlar üriner fonksiyonlarını kontrol edemedikleri için dışarıdan fark edilme korkusu ile kendilerini kusurlu ve eksik olarak görmekte, çekicilik ve cinsel rolünün olumsuz etkileneceğini düşünmektedirler. Bir yandan koku, temizlik ve cilt irritasyonu gibi sorunlar yaşayan kadınlar, diğer yandan da utanma, vücut imajında bozulma, anksiyete, depresyon, sosyal izolasyon gibi farklı emosyonel bozukluklar yaşamaktadır. Yaşanan bu sorunlardan dolayı Üİ’lı kişiler toplum içerisindeki diğer insanlarla bir araya gelmekten kaçınmaktadırlar. Amaç: Bu çalışma Mersin ilinde yaşayan kadınların inkontinans yaşama durumları ve inkontinansa ilişkin tutumlarını tespit etmek amacıyla tanımlayıcı ve kesitsel olarak yürütülmüştür. Yöntem: Araştırmanın örneklemini Mersin İli, Yenişehir ilçe sınırları içerisinde yer alan Aile Sağlığı Merkezlerine (ASM) herhangi bir sebeple gelen, işlem kaydı yaptırmamış, 18 yaşın üzerinde olan, iletişim problemi olmayan ve çalışmaya katılmayı gönüllü olarak kabul eden 903 kadın oluşturmuştur. Araştırma bir üniversite etik kurulunun (25.04.2019 tarih ve 13 nolu karar) onayı ve katılımcıların kişisel onayı alındıktan sonra uygulanmıştır. Araştırma verileri 10 Mayıs-10 Haziran 2019 tarihleri arasında, anketörler aracılığı ile ve yüz yüze görüşme yöntemiyle toplanmıştır. Verilerin toplanmasında, araştırmacılar tarafından geliştirilen soru formu ve Uğurlucan-Güngör ve ark. (2016) tarafından geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmış olan “Üriner İnkontinans Davranış Ölçeği (ÜİDÖ)” kullanılmıştır. Verilerin analizi SPSS-21 programında yüzdelik ve Pearson's chi-square testleri kullanılarak yapılmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan kadınların %52.4’ü 18-49 yaşları arasında, %39’u ev hanımı, %62,9’u evli, %44,4’ü yüksek Beden Kitle İndeksine (BKİ) sahip, %18,1’i menapozda, %35,3’ü doğum yapmış, doğum yapanların %58,8’i normal doğum yapmış, %51,5’i daha önce üriner veya genital yol enfeksiyonu geçirmiştir. Üİ olan kadınların %74,2’si, bu durumu başkalarının fark etmesinden korktuklarını, %68,8’i günde iki kez koruyucu bez/pet kullandıklarını ya da çamaşır değiştirdiklerini bildirmişlerdir. Ayrıca kadınların yarıdan fazlasının (%54,6) bu sorun için sağlık kuruluşuna başvuru yapmadığı ve bunun nedeni olarak da muayeneye gitmek için zaman bulamadıkları (%59,2) belirlenmiştir. Çalışmamızda, menopozda olanların olmayanlara, gebelik ve doğum aralıkları sık ve sayıları fazla olan kadınların gebelik ve doğum aralıkları sık olmayan ve sayıları daha az olanlara göre Üİ görülme oranı anlamlı derecede yüksek bulunmuştur (p<0,001). Sezaryenle doğum yapan ve güç doğum tarif eden kadınların normal doğum yapanlara göre Üİ yaşama sıklığı anlamlı derecede yüksek çıkmıştır (p<0,001). Postpartum üriner enfeksiyon geçiren kadınlarda geçirmeyenlere göre Üİ görülme sıklığı anlamlı derecede yüksek bulunmuştur (p<0,001). Kadınların %87,1’inin Üİ olduğunda nasıl bir önlem ya da tedavi alması gerektiğini, %78,8’inin de perine kaslarını güçlendirmenin Üİ önlemedeki önemini bilmedikleri görülmüştür. Çalışmamızda, Üİ sorunu olan kadınların ÜİDÖ puanları (44.91±6.17) olmayanlara (45.56±5.81) göre daha düşük bulunmuştur. Yaş gruplarına göre incelendiğinde 18-34 yaş grubundaki kadınların ÜİDÖ ölçek puanlarının daha ileri yaş gruplarındaki kadınlara göre yüksek olduğu tespit edilmiş, yapılan istatistiksel analiz sonucunda aralarındaki fark anlamlı bulunmuştur (p<0,05). Sonuç: Araştırmamızda Üİ sorunu olduğunu bildiren kadınların ÜİDÖ puanlarının sorun bildirmeyenlere göre daha yüksek olduğu ve Üİ sorunu ve çözüm yaklaşımları konusunda olumsuz tutum içinde bulundukları sonucuna ulaşılmıştır. Kadınların yaşı ilerledikçe Üİ ile ilgili tutumların olumsuz yönde değiştiği görülmüştür. Bunun yanı sıra eğitim düzeyi yüksek olan, bekâr ve kronik rahatsızlığı olmayan kadınların Üİ’a ilişkin tutumlarının daha olumlu olduğu sonucu bulunmuştur. Üİ pek çok faktöre bağlı olarak gelişen bir sağlık ve sosyal problemdir. Aşırı doğurganlığın önlenmesi, normal doğumun teşvik edilmesi, doğumların sağlıklı şartlarda yaptırılarak doğum sonu enfeksiyonlarının önlenmesi, pelvik kasların güçlendirilmesine yönelik egzersizler konusunda tüm kadınlara seminerler ve doğum sonu dönemde multidisipliner yaklaşımla eğitimler verilerek bilinçlendirilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler: Kadın, Kadın sağlığı, Üriner inkontinans, Tutum

Keywords: