İnfertilite çiftleri ve toplumu etkileyen önemli bir halk sağlığı sorunudur. Ülkeden ülkeye farklılık göstermekle birlikte doğurganlık yaşındaki kadınların %15’inin infertiliteden etkilendiğini bildirilmektedir. İnfertilite, çiftlerin yaşam kalitesini etkilemekle beraber aile, arkadaş, sosyal ve cinsel yaşamlarında değişikliğe sebep olmaktadır. Ayrıca infertilite tedavi süreci, tedavinin getirdiği ekonomik ve psikolojik yük çiftlerde strese neden olmakta; çiftlerin yaşamlarında önemli değişiklikler (uyku ve beslenme düzeni gibi) meydana getirmektedir. Bu değişimlerde çiftlerin infertilite tedavisinin başarısını olumsuz olarak etkilemektedir. Temel insan gereksinimlerinden biri olan uyku ile infertilite arasında çift yönlü bir ilişki vardır. Uyku kalitesinin yetersiz olması uyku sırasında salınan hormonları etkilemektedir. Kadın ve erkek üreme sistemi üzerinde önemli etkileri olan bu hormonların yetersizliği infertiliteye sebep olmaktadır. Ayrıca evlerde kullandığımız teknolojik araç ve gereçlerden yayılan mavi ışıklar ve bu ışıklara maruz kalarak uyumakta uyku kalitesini düşürerek uyku esnasında salınan hormonları etkilemektedir. Sonuç olarak; yeterli ve kaliteli uykunun fertilite açısından ve infertilite tedavisinin devamı için çok önemlidir. Bu nedenle infertilite tedavisi gören çiftlerin uyku kalitelerinin iyileştirilmesi fertilite şansını artırmaktadır. Sağlık bakım profesyonellerinden özellikle hemşirelerin çiftlerin uyku kalitelerini rutin olarak değerlendirmeleri, problem varsa giderilmeli ve buna yönelik girişimlerde bulunmalıdırlar. Ayrıca uyunacak olan ortamın düzenlenmesi (çevre ısısı ve ışık kontrolü gibi), uyku saatlerinin ayarlanması ve teknolojik araç ve gereçlerin uyumadan önce ortamdan uzaklaştırılması uyku kalitesi açısından önemlidir. Bu derlemede amaç; infertilite ve uyku kalitesinin incelenmesidir.
Anahtar Kelimeler: İnfertilite, Uyku, Uyku Kalitesi.
|
