Hemşirelik mesleğinin kritik ve vazgeçilmez parçalarından birisi eğitimdir. Hemşirelik eğitiminin temel amacı, hemşirelik mesleğine ilişkin teori ve uygulamayı öğretmektir. Eğitim programının iki temel unsuru olan teori ve uygulamanın bütünleştirilmesi ve öğrenimin deneyimlere dayandırılması önemlidir. Hemşirelik öğrencilerin okul ortamında teorik olarak aldıkları bilgileri, klinik uygulama alanlarında davranışa dönüştürme sürecinde oradaki uygulamaların öğrencinin bilgisiyle örtüşmesi açısından uygulama çeşitliliği ve yapma sıklığı açısından gereklidir. Bu nedenle, hemşirelik eğitiminde, öğrenme hem sınıf ortamında hem de uygulama alanında gerçekleşmektedir. Bu süreçte öğrencilerin gerek formal dersler gerekse uygulamalar (klinik/saha) sırasında kendine güven ve saygılarının artması, kişisel ve mesleki yönden gelişmeleri hedeflenir. Dünyadaki hemşirelik okullarının pek çoğu hemşirelik eğitim programlarının son yılını, eğiticiler tarafından danışmanlık yapılan ve klinik hemşireleri ile birlikte çalışılan intörnlük uygulamaları şeklinde düzenlemişlerdir. İntörn programının genel hedefi öğrenciye, üç ya da üç buçuk yıl boyunca öğrendiği ve mezuniyette kazanmış olması beklenen bilişsel, duyuşsal ve davranışsal tüm becerilerde ustalık kazandırmaktır. Bu amaçla eğitimin son yılında öğrencilerin çeşitli klinik uygulama alanlarında uygulama yapmaları sağlanmaktadır. İntörn programı öğrencilere klinik ortamda rol modellerini gözlemleme, sorumluluk alarak tek başına uygulama yapabilme, hastanın klinik tablosuna göre davranma, karar verme ve bir ekip üyesi olarak çalışabilme olanağı sağlar, ayrıca okul ortamında öğretilen teorik bilgi ve pratiği gerçek ortamda yaşayarak ve yaparak bütünleştirme fırsatı verir.
İntörn programının bir boyutunda ise koruyucu sağlık hizmetlerini oluşturan halk sağlığı alanı vardır. Amacı sağlığın korunması, geliştirilmesi ve iyileştirilmesi için birey, aile ve topluma verilecek hemşirelik hizmetlerinin temel sağlık hizmetleri ilkeleri ile öğretilmesini ve beceri kazandırılmasıdır. Halk sağlığı hemşireliğinin hizmet hedefi “sağlıklı nüfus”, hizmet alanı “bu nüfusun yaşadığı her Yer’dir. Birey, aile, yaşanılan çevre, toplum ele alınır, tüm faktörler değerlendirilir. Çalışmalar aile merkezli yapılır ve ailenin katılımı sağlanır. İnsanları kendi doğal ortamlarında gözlemler ve olası riskleri çok daha iyi görebilirler. Bu uygulamalarda topluma, bireylere ulaşılarak kendilerinde hastalık olup olmadığı, var olan sağlık tehlikelerinden nasıl korunacakları ve sağlık durumun geliştirilmesi amacıyla hizmet sunulmaktadır. Halk sağlığı hemşireliği intörn programı, öğrenciye hemşirenin klinik uygulamadaki hastaya bakım verme rollerinin yanı sıra vaka yönetimi, savunuculuk, liderlik gibi hemşirelik rollerini aktif olarak uygulama fırsatı sunar. Gerekli literatür taraması yapıldığında intörnlerin klinik uygulama sürecini, uyumlarını, deneyimlerini ve bakış açılarını sorgulayan birçok araştırmaya ulaşıldı. Fakat öğrencilerin hastane dışında birinci basamak sağlık hizmetlerinde olan intörnlük deneyimlerini yansıtan yeterli çalışmaya ulaşılamamıştır. Bu doğrultuda araştırma, halk sağlığı stajındaki intörn hemşirelerin deneyimlerinin ortaya konulması, dolaylı ya da doğrudan etkilenen bakış açılarıyla sorunların tanımlanması ve çözüm önerilerinin getirilmesi düşüncesiyle gerçekleştirilmiştir. Hemşirelik eğitimi kapsamında halk sağlığı hemşireliği dersini alan son sınıf intörn hemşire öğrencilerin ilk kez saha uygulamasına katılmaları ile ilgili deneyimlerini göz önüne çıkarmayı amaçlayan nitel bir çalışmadır. Halk sağlığı stajı sırasındaki saha uygulamaları ile ilgili görüşleri "Saha uygulamalarına intörn hemşire yaklaşımı”, "Saha uygulamalarının intörn hemşire öğrencilerin mesleki yeterliliğe olan katkısı" ve “İntörn hemşire öğrencilerin saha uygulaması geribildirimleri” olarak üç temaya ayrıldı. Araştırmamızda saha uygulamaları sırasında hasta kavramının yanı sıra “birey” kavramını da ele almayı öğrenen hemşire öğrenciler holistik ve hümanistik bakış açısıyla bireyleri kültür, aile yapısı, din, dil, mezhep ayrımı yapmadan savunucu, koruyucu, eğitici rolüyle ele almayı deneyimlemişlerdir. Bu araştırma, öğrencilere saha uygulamalarına yönelik endişelerini azaltmak ve saha çalışmalarına uyumu sağlamak amacıyla verilecek eğitimlerin yararlı olacağını göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Saha Uygulamaları, İntörn, Hemşire, Öğrenci, Halk Sağlığı, Deneyim, Niteliksel Çalışma
|
