Bu çalışma gemi adamlarında yaşam kalitelerinin ve etkileyen faktörlerle ilişkisinin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı, analitik ve kesitsel bir çalışmadır. Araştırmanın örneklemini bir limanda bulunan Gemi Adamları Sınav Merkezi’ ne başvuran ve çalışmaya gönüllü olarak katılan 103 Türk gemi adamı oluşturmuştur. Araştırmanın verileri Çalışanı Değerlendirme Formu ve Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği- Kısa Formu (WHOQOL-BREF) kullanılarak toplanmıştır. İstatistiksel karşılaştırmalarda Mann Whitney U, Kruskall Wallis H, Sperman’s Rho testleri kullanılmıştır. Sonuçlar %95 güven aralığında değerlendirilmiştir. Araştırmaya katılan gemi adamlarının çoğunluğu (%98) erkek ve 36-48 yaş (%44) aralığındadır. Yaş ortalaması 39.29±9.43’ dür. Gemi adamlarının %58’ i sigara, %42’ si alkol kullanmaktadır. Egzersiz oranı %29, BKİ ortalaması 27.63±3.78’ dir. Çalışmaya katılan gemi adamlarının WHOQOL-BREF alt boyut puan düzeyleri incelendiğinde, Fiziksel alan puan ortalaması 15.99±1.83 (Min.-Maks.=10.29-20.0), Psikolojik alan puan ortalaması 15.77±2.26 (Min.-Maks.=8.00-20.0), Sosyal alan puan ortalaması 15.50±2.73 (Min.-Maks.=8.00-20.0), Çevre alanı puan ortalaması 14.17±2.25 (Min.-Maks.=7.50-19.50)'dir. Çalışmanın sonuçları gemi adamlarının sağlıkla ilgili yaşam kalitesinin, sosyo-demografik, sağlık özellikleri ve davranışlarının ötesinde çalışılan gemideki özelliklere, gemi bayrak türüne, algılanan yaşam kalitesi ve sağlığından memnuniyeti düzeyine bağlı olarak değiştiğini göstermiştir. Bu doğrultuda özellikle Türk bayraklı gemilerde gemi adamlarının yaşam kalitesini destekleyen iş ortam koşullarının iyileştirilmesi, psikososyal sağlığı geliştirmeye yönelik eğitim ve danışmanlık programlarının oluşturulması ve gemi adamlarının sağlık durumlarını izleyen sistemlerin kurulması önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Gemi adamı, Yaşam kalitesi, İş sağlığı, Hemşirelik
|
