Bu çalışmada kadınların gebelikleri sürecinde fiziksel aktivite ve egzersiz yapma durumları ve etkileyen faktörleri belirlemek amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırma kesitsel desende Bursa Yüksek İhtisas Eğitim Araştırma Hastanesi’nde 03.03.2022-29.06.2022 tarihleri arasında üçüncü trimesterinde olan düşük riskli 220 gebe ile yürütüldü. Araştırma verileri Gebeyi Tanıtıcı Bilgi Formu, Gebelikte Egzersiz ve Aktivite Değerlendirme Formu ile yüz yüze görüşme yöntemiyle toplandı. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler ve ki-kare testleri kullanılmıştır. Egzersiz uygulaması ve fiziksel aktivite ilgili faktörleri analiz etmek için, lojistik regresyon (%95 GA) analizi yapılmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan gebelerden %35,9’unun gebelik öncesi düzenli egzersiz yaptığı, %29,1’inin gebelik sonrası egzersiz yapmayı bıraktığı, %13,2’sinin gebelik sonrası egzersiz yapmaya başladığı görüldü. Gebelerin en fazla ikinci trimesterde egzersiz yaptıkları (%33,6) ve gebelerden %25,9’unun gebeliğinde egzersiz yaptığı belirlendi. Gebelikte en fazla yapılan egzersizler yürüyüş ve pilates idi. Gebelerin fiziksel aktivitesi değerlendirildiğinde %80,5’inin sedanter olduğu görüldü. Gebelikte egzersiz yapma oranı gebeliği planlı olanlarda planlı olmayanlarla karşılaştırıldığında 4,04 kat (aOR 4,04, %95 GA 1,33-12,27) ve gebelik öncesi düzenli egzersiz yapanlarda yapmayanlara göre 30,57 kat (aOR 30,57, %95 GA 12,53-74,55) daha fazlaydı. Yine gebeliğinde obez olanlarla karşılaştırıldığında obez olmayanların 0,36 kat fiziksel olarak daha aktif oldukları görüldü (aOR 0,36, %95 GA 0,16-0,84). Benzer şekilde gebelik öncesi egzersiz yapan kadınların yapmayanlarla karşılaştırıldığında 10,51 kat fiziksel olarak daha aktif oldukları belirlendi (aOR 10,51, %95 GA 4,60-24,02).Sonuç: Araştırmada gebelikte egzersiz yapma ve fiziksel olarak aktif olma oranlarının düşük olduğu, gebeliğin planlı olması ve gebelik öncesi düzenli egzersiz yapmanın gebelikte egzersiz davranışını artırdığı ve obezitenin fiziksel aktiviteyi azalttığı sonuçlarına varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Ebelik, egzersiz, fiziksel aktivite, gebelik
|