Giriş: Non-alkolik yağlı karaciğer hastalığına (NAYKH) eşlik eden fibrozisin tedavisinde beslenmenin etkilerini gösteren çalışmaların sayısı yetersizdir. Bu çalışma NAYKH’nda uygulanan tıbbi beslenme tedavisinin karaciğer hasarı üzerine etkisini incelemek amacıyla planlanmıştır. Metot: Çalışmaya fibrozis gelişmiş NAYKH tanılı 18-65 yaş arası hastalar arasından tesadüfi örneklem yöntemiyle seçilen 39 katılımcı dâhil edilmiştir. 3 ay süreyle uygulanan tıbbi beslenme tedavisi sonrası hastaların fibroscan ölçümleri tekrarlanmıştır. Bulgular: Çalışmaya katılan bireylerin yaş ortalaması 49,46±11,01 yıl olduğu ve %51,3’ünü kadınların oluşturduğu belirlenmiştir. Katılımcıların tedavi öncesi karaciğerde hasar miktarını gösteren liver stiffness median(LSM) değeri ile serum gamma glutamil transferaz (GGT) değeri arasında, tedavi öncesi karaciğerdeki yağ miktarını gösteren controlled attenuation parameter (CAP) değeri ile vücut kütle indeksleri (VKİ) ve bel çevreleri arasında istatistiksel olarak anlamlı düzeyde pozitif yönde ilişki olduğu bulunmuştur (p<0,05). Katılımcıların tedavi sonrası tüm antropometrik ölçümlerinde (vücut ağırlığı, VKİ, yağ ağırlığı, vücut yağ oranı, BMH, sıvı ağırlığı, sıvı oranı, yağsız kütle, yağsız kütle oranı, iç yağlanma, bel çevresi, bel/kalça oranı) tedavi öncesine kıyasla istatistiksel olarak anlamlı düzelmeler belirlenmiştir (p<0,05). Katılımcıların başlangıç ortalama LSM (11,88±9,42 kPa) ve CAP değeri (332,4±38,5 dB/m) ile 3 aylık tedavi sonrası LSM (7,82±6,91 kPa) ve CAP değeri (286,6±45,1 dB/m) arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmıştır (p=0,000). Tartışma: 3 aylık süreyle uygulanan tıbbi beslenme tedavisinin fibrozis tedavisinde önemli bir yere sahip olduğu bulunmuş olsa da; ileri çalışmalarla konunun derinlemesine incelenmesi ve aydınlatılması gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler: NAYKH, Diyet, Fibrozis, NASH, Fibroscan
|